Νιώθω επιτακτική την ανάγκη να αφιερώσω στον κο Λοβέρδο αλλά και στους λοιπούς κυβερνώντες μια ρήση:
Όποιος πιστεύει ότι το χρήμα μπορεί να κάνει τα πάντα,
μπορεί να κάνει τα πάντα για το χρήμα.
Τι με έπιασε; Αυτό που με πιάνει όταν ακούω μεγάλες κουβέντες όπως «θα κάνουμε την επανάσταση του αυτονόητου», και η καθημερινότητά μου καταντά η επανάσταση του ανόητου.
Από τα λίγα καλά της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε, είναι η ενίσχυση του μητρικού 
θηλασμού. Δεν είναι λίγες οι φορές τελευταία, που θηλάζουσες λεχώνες μου εξομολογούνται στο ιατρείο ότι πιθανά θα είχαν καταθέσει τα όπλα στην μάχη για τον θηλασμό εάν δεν υπήρχε και το οικονομικό θέμα. Αναρωτιέμαι λοιπόν, τι θα στοίχιζε στην κυβέρνηση μια πανελλήνια καμπάνια για την προώθηση του μητρικού θηλασμού; Φανταστείτε το οικολογικό κέρδος: μείωση σε ενέργεια χαμένη για την αποστείρωση, λιγότερο νερό χαμένο για την παρασκευή του σκονόγαλου αλλά και για το πλύσιμο των σκευών. Φανταστείτε το όφελος σε υγεία: μείωση αλλεργιών, λοιμώξεων, καρκίνων, παχυσαρκίας, νόσων φθοράς όπως η υπερλιπιδαιμία, αυτοάνοσων νοσημάτων όπως ο διαβήτης και άλλες πόσες, που θα μου έτρωγαν το μισό ποστ να τις αναφέρω. Φανταστείτε όμως και το οικονομικό όφελος: το νοικοκυριό θα γλίτωνε κοντά στα 15 με 20 ευρώ κάθε δεύτερη με τρίτη μέρα για τουλάχιστον 6μήνες!!!
Γιατί λοιπόν δεν κάνουμε πράξη την επανάσταση του αυτονόητου;; Ο κος Λοβέρδος, σαν στυγνός λογιστής, απλά απαιτεί την μείωση κατά 20% των εξόδων όλων των νοσοκομείων της χώρας. Νοσοκομείων που υπολειτουργούν, με μειωμένο προσωπικό και ελλείψεις σε υλικά πρώτης ανάγκης όπως γάζες ή οξυγόνο! Γιατί δεν υπολογίζουν πόσα θα γλίτωναν με την μείωση απλά και μόνο των καρκίνων του μαστού που αποδεδειγμένα θα φέρει η προώθηση του θηλασμού; Ανέξοδο, ουσιαστικό, αποτελεσματικό και αυτονόητο…
Ποιος όμως θα κερδίσει από μια τέτοια πολιτική απόφαση; Μπορώ αμέσως να σας πω ποιοι ΔΕΝ θα κερδίσουν: οι φαρμακοβιομηχανίες και οι γαλακτοβιομηχανίες! Επίσης, δεν θα κερδίσει και όποιος κε Λοβέρδο πιστεύει ότι το χρήμα μπορεί να κάνει τα πάντα, και που σύμφωνα με την ρήση μπορεί ο ίδιος να κάνει τα πάντα για το χρήμα…
Να μην τους αδικώ λέτε ε; Μάλλον δεν θα το σκεφτήκαν! Οπότε καταλήγουμε κε πρωθυπουργέ στην επανάσταση του ανόητου(και όχι του αυτονόητου).
Αφού λοιπόν κάποιοι το παίζουν ανόητοι, βρίσκουν την ευκαιρία να δράσ
ουν κάποιοι έξυπνοι. Κάποιοι, που προφανώς κάνουν τα πάντα για το χρήμα και στρέφονται ενάντια ακόμα και σε αυτή την φύση του ανθρώπου. Με τον κατάλληλο φωτισμό μέρους της αλήθειας, την παραπληροφόρηση αλλά και την επιλεκτική έρευνα, δημοσιεύτηκε άρθρο στον βρετανικό τύπο, σχετικά με το θηλασμό και την έναρξη στερεών τροφών. Μέσα σε λίγες μέρες δέχθηκα mail από θορυβημένους γονείς αλλά και απορίες από ανήσυχους γονείς βρεφών στο ιατρείο. Πότε πρόλαβε και αναδημοσιεύτηκε στον τύπο και άρχισε να κυκλοφορεί και στο διαδύκτιο είναι εντυπωσιακό! Τυχαίο; Δεν νομίζω…
Ευτυχώς όμως, πρόσβαση στο internet έχουν και επιστήμονες που δεν θεωρούν πρώτη προτεραιότητα το χρήμα. Ο Στέλιος Παπαβέντσης ένας παιδίατρος από την Θεσσαλονίκη, Πιστοποιημένος Επιμελητής Γαλουχίας (International Breastfeeding Lactation Consultant, IBCLC) είχε τα αντανακλαστικά να γράψει άμεσα μια απάντηση προασπίζοντας το αυτονόητο. Με την άδειά του, έχω την τιμή να τον φιλοξενώ στο blog μου.
“Τελικά και ο μητρικός θηλασμός βλάπτει”: Μια απάντηση
Στις 13 Ιανουαρίου 2011 δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό ιατρικό περιοδικό BMJ ένα άρθρο που έκτοτε έλαβε μεγάλη δημοσιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και στη χώρα μας. Μητέρες διαβάζουν σε εφημερίδες και διαδικτυακούς τόπους ανησυχητικά κείμενα με τίτλους «Και ο θηλασμός μπορεί να βλάψει» ή «θηλασμός με μέτρο». Ποια είναι η αλήθεια;
Η δημοσί
ευση έγινε από ομάδα επιστημόνων στο Λονδίνο, υπό την παιδίατρο Μary Fewtrell (1). Ο τίτλος της είναι: «Έξι μήνες αποκλειστικού θηλασμού: πόσο καλά είναι τα στοιχεία;». Σύμφωνα με τη δημοσίευση, η σύσταση προς τις μητέρες στη Μεγάλη Βρετανία να θηλάζουν αποκλειστικά τα παιδιά τους για έξι μήνες χρειάζεται αναθεώρηση και αποτελεί αμφιλεγόμενο πεδίο στη βρεφική διατροφή. Η σύσταση, σύμφωνα με το άρθρο, ξεκίνησε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) το 2001 και στηρίχθηκε σε ανασκόπηση 16 επιστημονικών ερευνών ανά τον κόσμο. Το άρθρο υποστηρίζει ότι από τότε έχουν προκύψει καινούργια δεδομένα που δείχνουν ότι ο αποκλειστικός θηλασμός για έξι μήνες είναι σημαντικός για τις φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες, μπορεί όμως να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας σε χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Συγκεκριμένα, η Μ Fewtrell υποστηρίζει ότι τα μωρά που θηλάζουν αποκλειστικά για έξι μήνες έχουν αυξημένο κίνδυνο για σιδηροπενική αναιμία, ενώ υπάρχουν ανησυχίες για αύξηση του κινδύνου τροφικών αλλεργιών και της δυσανεξίας στη γλουτένη. Σύμφωνα με το άρθρο, τα μωρά είναι ασφαλές να ξεκινούν στερεές τροφές μεταξύ τεσσάρων και έξι μηνών.
Ας δούμε έναν από τους πολλούς τίτλους που εμφανίστηκαν στα διεθνή μίντια, σε σχέση με αυτήν τη δημοσίευση: «Νέα έρευνα ενοχοποιεί το μητρικό θηλασμό για προβλήματα
υγείας». Καταρχήν, πρόκειται για «νέα έρευνα»; Η απάντηση είναι όχι. Δεν πρόκειται ούτε για νέα, ούτε για έρευνα. Δεν πρόκειται για έρευνα αλλά για ανασκόπηση ερευνών. Δηλαδή η ομάδα της Fewtrell δεν βρήκε κάτι καινούργιο, απλώς συνέλλεξε ό,τι σχετικό υπάρχει στη διεθνή βιβλιογραφία και έβγαλε τα δικά της συμπεράσματα. Δεν είναι ούτε νέα, γιατί, όπως γράφει σε απάντησή του ο διάσημος Ιταλός στατιστικολόγος A Cattaneo (2), στηρίζεται σε έρευνες και στοιχεία χειρότερα ποιοτικά από εκείνα του ΠΟΥ. Ο Cattaneo προσθέτει ότι, μέχρι να υπάρξουν νεότερα στοιχεία, είναι προτιμότερο να μείνουμε στις συστάσεις του ΠΟΥ για το ζήτημα.
Γιατί λοιπόν τόσος ντόρος για κάτι που δεν είναι ούτε καινούργιο ούτε γνήσια επιστημονική μελέτη; Γιατί υπήρξε μια τόσο ευρεία και παγκόσμια δημοσιότητα; Ο A Cattaneo γράφει: «Έχω εκπλαγεί πραγματικά από την ταχύτατη διάδοση στο ευρύ κοινό και τα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης αμφισβητούμενων μηνυμάτων από το κείμενο της Fewtrell». Προσθέτει: «Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες, εφημερίδες στην Ιταλία ήδη μιλούσαν για «μια καινούργια έρευνα που δείχνει ότι ο θηλασμός για έξι μήνες μπορεί να είναι επικίνδυνος.. Μήπως πρέπει οι συγγραφείς του άρθρου να διευκρινήσουν δημόσια ότι δεν πρόκειται για καινούργια έρευνα αλλά για μια σεβαστή γνώμη πάνω σε σαθρό έδαφος;»
Χρειάζεται πραγματικά να εκπλαγούμε; Τρεις από τους τέσσερις συγγραφείς αυτής της «γνώμης» δηλώνουν ότι υπήρξαν σύμβουλοι σε εταιρίες βρεφικών γαλάτων και τροφίμων κατά τα τελευταία τρία χρόνια, όπως και ότι έχουν λάβει χρηματοδότηση για έρευνες από τις ίδιες εταιρίες κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Μπορεί ο καθένας να ψάξει τα ονόματα των συγγραφέων στο PubMed (3) και να βρει ποια είναι τα επιστημονικά τους ενδιαφέροντα κατά τα τελευταία χρόνια: προσθήκη ωφέλιμων λιπαρών σε βρεφικά γάλατα κλπ. Επίσης ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι οι ίδιοι συγγραφείς, τρία χρόνια πριν είχαν δημοσιεύσει ανασκόπηση ερευνών με τον ίδιο ακριβώς τίτλο και με τα ίδια συμπεράσματα (4). Γιατί τότε δεν έγινε παρόμοια ενορχηστρωμένη «διόγκωση» δημοσιότητας όπως συνέβη τώρα; Γιατί επιμένουν τόσο έντονα φτιάχοντας το παλιό καινούργιο; Τα συμπεράσματα δικά σας.
Η έκρηξη αυτή στα μίντια μοιάζει με το λύσιμο ενός λιονταριού. Κάποιοι περίμεναν στη γωνία για «καλά» νέα, για κάτι στο οποίο θα μπορούσαν να στηριχθούν και να περάσουν τη δική τους άποψη για τη βρεφική διατροφή. Για κάποιους μια τέτοια «είδηση» είναι βούτυρο στο ψωμί τους. Η έκρηξη αυτή δείχνει πολύ έκδηλα το μέγεθος του πολέμου που υπάρχει στον σημερινό κόσμο ανάμεσα σε δύο στρατόπεδα: Από τη μια, τις εταιρίες βρεφικών τροφών και γαλάτων που θέλουν να αυξήσουν τις πωλήσεις τους μαζί με όσους, επιστήμονες και μη, τους υποστηρίζουν. Και τους υποστηρικτές του μητρικού θηλασμού, επιστήμονες ή μη από την άλλη. Η έκρηξη αυτή δείχνει εμφανώς «στημένη» και από το γεγονός ότι η επιλογή των σχετικών τίτλων στην είδηση: δεν έχει καμία σχέση με το πραγματικό ζήτημα και ερώτημα. Το ερώτημα πότε να ξεκινήσουμε στο βρέφος στερεές τροφές και κρεμούλες έγινε πολύ γρήγορα ερώτημα για το αν βλάπτει ο θηλασμός. Το ερώτημα εάν πρέπει να δώσουμε την πρώτη κρεμούλα στους πέντε ή στους έξι μήνες, σε ένα παιδί που συνεχίζει να θηλάζει όπως 
συστήνεται για τουλάχιστον δώδεκα μήνες, μετατράπηκε γρήγορα στο εάν πρέπει τα μωρά να αποθηλάζουν νωρίτερα, στους τέσσερις μήνες της ζωής τους. Καταλαβαίνετε την τεράστια διαφορά; Κανείς δεν αμφισβήτησε την οδηγία για θηλασμό των παιδιών για τουλάχιστον ένα χρόνο αλλά το μήνυμα που πολλές μητέρες ανά τον κόσμο σήμερα εισπράττουν εξαιτίας της «γνώμης» της Fewtrell είναι να αποθηλάσουν πιο γρήγορα γιατί ο παρατεταμένος θηλασμός «βλάπτει». Μπορεί κανείς να αναρωτηθεί κατά πόσο είναι η ασχετοσύνη των δημοσιογράφων που γράφουν τους τίτλους ή συγκεκριμένες προθέσεις που ευθύνονται για την πολύ συγκεκριμένη διαστρέβλωση του μηνύματος. Το ερώτημα, αν υπάρχει, είναι πότε ξεκινάμε στερεές τροφές, όχι πότε σταματάμε να θηλάζουμε.
Επί του αληθινού ερωτήματος λοιπόν, η UNICEF UK και η Πρωτοβουλία της για Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία εξέδωσε μια αμεσότατη και επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση απέναντι στη δημοσίευση του BMJ, απάντηση διαθέσιμη στον καθένα μέσα από το διαδίκτυο (5). Παραθέτω αποσπάσματα:
«Το άρθρο αυτό δεν βασίζεται σε νέα στοιχεία, αλλά σε επανεξέταση παλιών στοιχείων, των ίδιων που χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για τις συστάσεις του ΠΟΥ για αποκλειστικό θηλασμό έξι μηνών.»
«Είναι ατυχές ότι ένα κομμάτι σχολιασμού από ένα επιστημονικό περιοδικό οδήγησε σε εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα που κινδυνεύουν να παραπλανήσουν τους γονείς και να κάνουν κακό στην υγεία των βρεφών».
«Υπάρχει πλούτος σοβαρών αποδείξεων ότι ο μητρικός θηλασμός σώζει ζωές και προφυλάσσει από οξέα και χρόνια νοσήματα τα παιδιά των ανεπτυγμένων χωρών, όχι μόνο των αναπτυσσόμενων. (6)
«Ο κίνδυνος για έλλειψη σιδήρου θα προλαμβανόταν σε μεγάλο βαθμό εάν σταματούσε η ευρέως διαδεδομένη και λανθασμένη πρακτική της πρόωρης τομής του ομφάλιου λώρου στη γέννα των παιδιών. Εάν βεβαιωθούμε ότι η μητέρα έχει καλές αποθήκες σιδήρου στον οργανισμό της και ότι ο λώρος κόβεται καθυστερημένα, θα είμαστε βέβαιοι ότι ο θηλασμός από μόνος του μπορεί να προσφέρει επαρκή σίδηρο στο παιδί για πάνω από έξι μήνες. Τα τρόφιμα που συνήθως δίνονται πριν τους έξι μήνες στα βρέφη – ρυζάλευρο, φρούτα, λαχανικά – είναι φτωχά σε σίδηρο, μπορεί να εκτοπίσουν το μητρικό γάλα από τη διατροφή του παιδιού, μπορεί να εμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου που περιέχεται στο μητρικό γάλα και άρα να μειώσουν τα ποσά σιδήρου που το παιδί καταναλώνει ».
«Σχετικά με τον κίνδυνο για δυσανεξία στη γλουτένη, το μόνο επιστημονικά σίγουρο στοιχείο είναι ότι, όταν το μωρό ξεκινάει να τρώει γλουτένη – ψωμί, δημητριακά κλπ - , εάν συνεχίζει ταυτόχρονα να θηλάζει μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης κοιλιοκάκης.»
Ως προς την αιτίαση της Fewtrell ότι η καθυστερημένη έναρξη στερεών τροφών θέτει το μωρό σε κίνδυνο για τροφική αλλεργία, η UNICEF UK απαντά ότι δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη επιστημονική έρευνα που να υποστηρίζει τη θέση της. Τέλος, ως προς την αιτίαση της Fewtrell ότι εισάγοντας στερεές τροφές νωρίτερα των έξι μηνών βοηθάς το παιδί θα αποδεχθεί καλύτερα λαχανικά και άλλα υγειινά τρόφιμα στο μέλλον, η απάντηση του ΠΟΥ είναι ότι η άποψη αυτή είναι απλή υπόθεση, αστήριχτη από οποιοδήποτε επιστημονικό δεδομένο. Αντίθετα, πολλές έρευνες δείχνουν ότι ο θηλασμός προσφέρει γεύσεις στο παιδί και ότι η ποικιλία στη διατροφή της μητέρας μεταφράζεται, μέσω του θηλασμού, σε ποικιλία στη μελλοντική διατροφή του παιδιού.
Θα πρόσθετα: και τι γίνεται με τους κινδύνους από την αντικατάσταση του μητρικού γάλακτος με επεξεργασμένο γάλα για βρέφη; Εάν υποστηρίξουμε την επικινδυνότητα των έξι μηνών αποκλειστικού θηλασμού, τι γίνεται με τους κινδύνους στην υγεία της μητέρας από τον λιγότερο αποκλειστικό θηλασμό; Τι γίνεται με τον κίνδυνο για πρόωρη σύλληψη νέου παιδιού και νέα εγκυμοσύνη; Τι γίνεται με τον κίνδυνο για παχυσαρκία, καρκίνο, αυτοάνοσα και άλλα χρόνια νοσήματα στο παιδί από τον λιγότερο αποκλειστικό θηλασμό;
Η UNICEF UK προσθέτει ακόμα ότι οι οδηγίες του ΠΟΥ για το ζήτημα δεν είναι παλιές, από το 2001, όπως το κείμενο της Fewtrell αφήνει να εννοηθεί. Αντίθετα, οι ομάδα ειδικών του ΠΟΥ ανασκοπεί τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα που προκύπτουν κάθε χρόνο, αλλά βέβαια, δεν έχει οδηγηθεί μπροστά σε νέα δεδομένα που να προβάλλουν την ανάγκη αλλαγής των συστάσεων του ΠΟΥ. Δηλαδή δεν υπάρχει κανένας λόγος να πούμε άλλα πράγματα στις μητέρες και όχι τον αποκλειστικό θηλασμό των έξι μηνών, εκτός εάν υπάρξουν καινούργιες, αξιόπιστες έρευνες και όχι απλώς μεμονωμένες γνώμες. Παραμένουν οι ίδιες συστάσεις ως έχουν.
Επί της ουσίας του ζητήματος, ο A Cattaneo αναφέρει (2): «Η οδηγία του ΠΟΥ για 
αποκλειστικό θηλασμό των βρεφών για έξι μήνες δεν είχε ποτέ σκοπό να εφαρμόζεται σε όλα ανεξαιρέτως τα μωρά. Πρόκειται για μια οδηγία Δημόσιας Υγείας που χρησιμοποιείται για τη χάραξη εθνικών και επαγγελματικών οδηγιών και κανονισμών (για παράδειγμα, στις ετικέτες των βρεφικών τροφίμων). Τα βρέφη στην πραγματικότητα φυσικά και δεν ξυπνούν την ημέρα που γίνονται ακριβώς έξι μηνών και ζητούν ξαφνικά στερεές τροφές!!! Το κατά πόσο ένα μωρό είναι έτοιμο να τραφεί με στερεά τροφή για πρώτη φορά κατανέμεται όπως κάθε βιολογική μεταβλητή και όπως κάθε αναπτυξιακό στάδιο στα παιδιά, δηλαδή ως μια καμπύλη Bell, η οποία κατά τη γνώμη μου (γιατί δεν υπάρχει καμία έρευνα που να μας δείχνει αυτήν την καμπύλη) έχει το ψηλότερό της σημείο στους έξι μήνες και είναι περισσότερο τραβηγμένη προς τα δεξιά (δηλαδή περισσότερα βρέφη είναι έτοιμα να φάνε μετά και όχι πριν τους έξι μήνες). Γιατί δεν συγκεντρωνόμαστε στη φυσιολογία και τη νευρομυική ανάπτυξη του κάθε παιδιού για να συμβουλέψουμε τις μητέρες πότε να αρχίσουν κρεμούλες, αντί να πονοκεφαλιάζουμε με αμφισβητούμενες αποδείξεις;».
Στο βιβλίο μου «Προικισμένα μωρά εμπνευσμένοι γονείς: για μια άλλη προσχολική διατροφή» έγραφα δύο χρόνια πριν:
«Σύμφωνα με οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τα βρέφη είναι καλό να θηλάζουν αποκλειστικά κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους. Η οδηγία αυτή είναι γενική και έχει στόχο να ενθαρρύνει τον αποκλειστικό και μακροχρόνιο θηλασμό ανά τον κόσμο. Επιπρόσθετα αποθαρρύνει πολύ δημοφιλείς πρακτικές πρόωρης έναρξης στερεών τροφών που μπορούν να βλάψουν τα μωρά και που υπονομεύουν το μητρικό θηλασμό. Οι επιστήμονες έχουν αποφανθεί ότι μωρά κάτω των τεσσάρων μηνών κινδυνεύουν από προβλήματα υγείας αν τους δοθούν τροφές εκτός του γάλακτος. Δεν είναι ώριμα ακόμα στην ανάπτυξή τους και στο πεπτικό τους σύστημα ώστε να κάνουν το επόμενο βήμα.
Η οδηγία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας χρειάζεται προσαρμογή κάθε φορά στις ανάγκες του κάθε μωρού. Ανάμεσα στους τέσσερις και τους οκτώ μήνες της ζωής το φυσιολογικό βρέφος θα γευτεί τις πρώτες του κρεμούλες. Πότε ακριβώς πρέπει να ξεκινήσουμε στερεές τροφές στο μικρό μας; Η καλύτερη απάντηση είναι: όποτε το ζητήσει εκείνο. Τα μωρά διαφέρουν πολύ μεταξύ τους σε αυτό το θέμα και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ακούσουμε το μικρό μας και τα δικά του μηνύματα. Κάθε μωρό είναι μοναδικό και, όπως συμβαίνει με όλους τους τομείς ανάπτυξης, προοδεύει σε διαφορετικούς χρόνους και ρυθμούς. Αν το βρέφος σας φαίνεται πεινασμένο μετά από το γάλα του, αν τον τελευταίο καιρό ξυπνάει τη νύχτα κλαίγοντας για γάλα, αν δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον όταν τρώτε, αν μπορεί να στηρίξει το κεφάλι του και να καθίσει με την υποστήριξή σας, τότε ίσως είναι καιρός να του προσφέρετε λίγη κρέμα, ακόμα κι αν είναι πέντε μηνών. Διαβάστε το δικό σας παιδί, όχι ό,τι σας λένε άλλοι για αυτό.»
Υπάρχουν λοιπόν μωρά που θέλουν ή είναι καλύτερο να ξεκινήσουν στερεές τροφές στους πέντε μήνες της ζωής τους. Υπάρχουν και άλλα που θέλουν ή θα ήταν καλύτερο να ξεκινήσουν στους επτά μήνες της ζωής τους. Η απόφαση χρειάζεται να είναι εξατομικευμένη, 
«ακούγοντας» το δικό μας παιδί και σε συνεργασία με τον επαγγελματία υγείας που το παρακολουθεί. Αλλά εδώ υπάρχει δυστυχώς μια επιφύλαξη. Επειδή επί του παρόντος στη χώρα μας υπάρχουν πολλοί παιδίατροι και άλλοι επαγγελματίες υγείας που με τις συμβουλές τους, από άγνοια ή και πρόθεση, υποσκάπτουν την συνέχιση του μητρικού θηλασμού, οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί όποτε εισπράττουν την συμβουλή να ξεκινήσουν κρεμούλες στο βρέφος τους πριν τους έξι μήνες της ζωής του.
Φοβάμαι δυστυχώς ότι η όλη συζήτηση, με τις διαστάσεις που πήρε και τα διαστρεβλωμένα της μηνύματα, θα επιφέρει πλήγμα στην ψυχολογία των μητέρων που θέλουν να θηλάσουν. Οι γονείς που τρομάζουν από τέτοιες «ειδήσεις» θα πρέπει να γνωρίζουν ότι οι επιστήμονες που υποστηρίζουν το μητρικό θηλασμό δεν το κάνουν γιατί είναι φανατικοί ή ακραίοι, αλλά γιατί είναι δουλειά τους να μεταδώσουν στο ευρύ κοινό την επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώση και τις οδηγίες διεθνών επιστημονικών οργανισμών που ισχύουν για το μητρικό θηλασμό εν έτι 2011.
Βιβλιογραφία
1. Fewtrell et al. Six months of exclusive breast feeding: how good is the evidence?
BMJ 2011; 342:c5955
2. http://www.bmj.com/content/342/bmj.c5955.full/reply#bmj_el_248242
3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
4. Fewtrell MS et al. Optimal duration of exclusive breastfeeding: what is the evidence to support current recommendations? Am J Clin Nutr. 2007 Feb;85(2):635S-638S.
5. http://www.babyfriendly.org.uk/items/item_detail.asp?item=680
6.http://www.babyfriendly.org.uk/pdfs/unicef_uk_response_to_BMJ_article_140111.pdf
7. Παπαβέντσης Σ. Προικισμένα μωρά εμπνευσμένοι γονείς: για μια άλλη προσχολική διατροφή. Πατάκης, 2010.
8. http://www.babyspace.gr/Article/Breastfeeding-and-food/343-3173.html
9. http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artid=378096&dt=14/01/2011
10. http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=2&aid=239012&cid=14
11. http://www.infactcanada.ca/whatsnew/who-recommendations-attack.html
Στέλιος Παπαβέντσης MRCPCH DCH IBCLC 2011
Ο Στέλιος Παπαβέντσης έχει γράψει δύο βιβλία: το «Προικισμένα μωρά, εμπνευσμένοι γονείς. Για μια άλλη προσχολική ηλικία» και το «Προικισμένα μωρά εμπνευσμένοι γονείς: για μια άλλη προσχολική διατροφή» από τις εκδόσεις Πατάκη, τα οποία σας τα συνιστώ ανεπιφύλαχτα. Μπορείτε επίσης να τον συναντήσετε και στον ιστοχώρο του, στην διεύθυνση www.pediatros-thes.gr .
Να είστε καλά και τα παιδιά μας καλύτερα!
16 σχόλια:
Γειά στο στόμα σου γιατρέ!
H γνώση είναι δύναμη. Δε θ' αφήσουμε τα "συμφέροντα" να ταΐζουν εμάς κουτόχορτο και τα παιδιά μας σκουπίδια των βιομηχανιών.
Πες τα και ξαναπές τα.
Δυστυχώς, σε περιόδους κρίσης βγάζουμε τον χειρότερο εαυτό μας. Υπάρχουν όμως και κάποια όρια… Όχι να την πέσουν και στον θηλασμό!!! Έλεος!
Δεν υπάρχουν όρια φίλε Νίκο!
Πού τα είδες; Νοθεύουν τα τρόφιμα, δηλητηριάζουν τον αέρα και τα ποτάμια, σκοτώνουν τον πλανήτη.
Ποιός θα νοιαστεί;
Αυτοί που έχουν βάλει το προσωπικό τους συμφέρον πάνω από κάθε τι άλλο; Ποιός θα τους σταματήσει; Εμείς που δεν προλαβαίνουμε γιατί τρέχουμε για τον επιούσιο, εμείς που δεν πιστεύουμε ότι έχουμε τη δύναμη ή εμείς που ελπίζουμε μια μέρα να ξημερώσουμε σπουδαίοι;
Με καλύπτεις πλήρως με όσα λες. Μακάρι όσοι διαβάζουν το ποστ να διαβάσουν και το σχόλιο σου.
Καλό σου βράδυ.
Νομίζω ότι κάπου εδώ πρέπει να κάνω την εμφάνιση μου και εγώ. Νίωθω πολύ τυχερή που θήλασα το παιδί μου και σε κάθε απορία σε είχα δίπλα μου. Παρά τις δυσκολίες που συνάντησα (ήταν πάρα πολλές) χαίρομαι δεν μου σύστησες σκονόγαλα αλλά με στήριξες για να συνεχίσω το σκοπό μου.
Ο θηλασμός δεν χρειάζεται να δώσει εξετάσεις. Χρόνια τώρα έχει αποδείξει την αξία του.
Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. Δεν υπάρχει καλύτερη αμοιβή από το να συμβάλεις στην σωστή ανατροφή ενός παιδιού βοηθώντας την οικογένεια. Και ο θηλασμός όπως πολύ σωστά αναφέρεις είναι εγγύηση…
Καλό σου βράδυ και πάλι σε ευχαριστώ για τα λόγια σου.
Τον πρωτο παιδιατρο των αλλάξα οταν ο μικρος ηταν 20 ημερων, οταν με προειδοποιησε οτι αν στην επομενη επισκεψη θηλαζω ακομα θα πρεπει να δωσει συμπληρωμα σιδηρου στο μωρο, βγαινοντας ειπα οκ ψαχνουμε αλλο γιατρο!..Θηλασα και τα 2 παιδια μου 18 και 15 μηνες, για εμενα ηταν το ποιο ευκολο πραγμα, δεν ειχα καθολου προβληματα, και δεν ακουγα κανενα που σε καθε κλαμα του παιδιου μου ελεγε πειναει..
Πες τα γιατρέ! Τυχερές οι μανάδες στο Ρέθυμνο ;-) Καλή χρονιά
Μετά από 3,5 και πλέον χρόνια που θηλάζω το παιδί μου, μπροστά στα όσα έχω αντιμετωπίσει, δει και ακούσει... είμαι ενθουσιασμένη με τον λόγο σας γιατρέ!!
Τα συγχαρητήριά μου και καλή σας συνέχεια :)
Μαρία Π.
Ευχαριστώ, πολύ και τις τρεις σας. Τα εύσημα ανήκουν στον Στέλιο Παπαβέντζη που παιδεύτηκε να γράψει το κυρίως κείμενο. Εγώ τον φιλοξενώ και συμμερίζομαι τις απόψεις του.
Ελπίζω, σε αυτές τις δύσκολες μέρες που ζούμε, αλλά και στις δυσκολότερες που θα ακολουθήσουν να μην συναντήσουμε άλλες αθλιότητες, όπως την επίθεση κατά του θηλασμού. Φοβάμαι όμως, πως μας ωθούν σε τέτοια κακομοιριά που οι αθλιότητες θα ξεφυτρώνουν στην καθημερινότητά μας…
Μακάρι να βγω λάθος…
Καλό σας βράδυ.
Αγαπητέ παιδίατρε, διαβάζω το blog σου πολύ πριν να σκεφτώ καν να αποκτήσω παιδί, πολύ πριν γεννήσω, πολύ πριν θηλάσω. Χαίρομαι να σε διαβάζω και χαίρομαι που καταπιάστηκες με το θέμα το συγκεχυμένων και αναξιόπιστων ιατρικών πληροφοριών που φτάνουν στους γονείς με αφορμή το θηλασμό.
Ως έγκυος διάβασα, ενημερώθηκα, παρακολούθησα σεμινάρια για το θηλασμό και ως μάνα πια κατάφερα να θηλάσω και έχοντας αυτή την εμπειρία πίσω μου αναρωτιέμαι σήμερα, γιατί, ενώ σε κάθε ευκαιρία τονίζονται τα πολλά και αναμφίλεκτα πλεονεκτήματα του θηλασμού, τηρείται σιγή ιχθύος για τις δυσκολίες του. Νομίζω ότι το πρόβλημα δεν είναι ότι οι ελληνίδες μητέρες απορρίπτουν εκ προοιμίου το θηλασμό, αλλά τον εγκαταλείπουν πρόωρα ακριβώς λόγω των δυσκολιών του. Γιατί κανένας (ή καμία) λοιπόν δε μιλάει για τον σωματικό κόπο, τον πόνο και τη μοναχικότητα αυτού του έργου; Γιατί κανένας δεν επισημαίνει το ταμπού του δημόσιου θηλασμού που κλείνει τις θηλάζουσες στα σπίτια τους; Γιατί κανένας δε λέει ότι ο θηλασμός είναι μεν φθηνός, αλλά όχι δωρεάν (τα ειδικά εσώρουχα, οι κρέμες, τα επιθέματα, τα συμπληρώματα διατροφής, τα θήλαστρα, τα ειδικά μπουκάλια κτλ δεν είναι φθηνά); Γιατί το ιατρικό προσωπικό (με τις συγκεχυμένες όντως αρμοδιότητες) δεν ενημερώνει τις θηλάζουσες ότι ο θηλασμός αποτελεί ορμονολογική επέκταση της κύησης, με τις όποιες συνέπειες για όσες πάσχουν από νοσήματα που σχετίζονται ή επιδεινώνονται από την κύηση; Ποια είναι τα συνήθη αίτια που κάνουν τις οικογένειες των θηλαζουσών να μην υποστηρίζυν την επιλογή τους και εν τέλει να την υπονομεύουν;
Οι μισές αλήθειες βοηθούν τελικά την υπόθεση του θηλασμού; Θα ήθελα τη γνώμη σας.
Ελπίς… Σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Μακάρι να βοηθώ με όσα γράφω. Θα μοιραστώ μαζί σου κάποιες σκέψεις, παρόλο που δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδικό στο θηλασμό(ελπίζω σύντομα να πιστοποιηθώ και να νιώθω πιο ολοκληρωμένα ενημερωμένος). Στο ποστ φιλοξένησα το λόγια ενός αξιόλογο συναδέλφου με ειδίκευση στο θέμα και καλά αντανακλαστικά.
Σε πολλά από αυτά που γράφεις έχεις δίκιο και θα πρέπει να προβληματίσουν όλους μας στην προσπάθεια προώθησης και προάσπισης του θηλασμού.
Όμως, δεν αντιμετωπίζουν όλες οι θηλάζουσες γυναίκες τις δυσκολίες που περιγράφεις. Όπως υπάρχουν γυναίκες που γεννάνε και κυριολεκτικά δεν το παίρνουν χαμπάρι(όταν γεννήθηκαν τα δίδυμα μου, το ίδιο βράδυ μια γυναίκα έκανε το μωρό της στην τουαλέτα!! ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που με κάλεσαν στο μαιευτήριο και μέχρι να φτάσω το μωρό είχε γεννηθεί και μιλάω για ζήτημα λεπτών…), έτσι και υπάρχουν γυναίκες που θηλάζουν χωρίς να περάσουν Γολγοθά… Προσπαθώ κάθε φορά στο ιατρείο να δίνω κουράγιο, να ενθαρρύνω και κυρίως να αναγνωρίζω το μέγεθος του κατορθώματος της γυναίκας που αναθρέφει το παιδί της με αποκλειστικό θηλασμό. Αναρωτιέμαι όμως, γιατί κάτι φυσικό όπως ο τοκετός ή ο μητρικός θηλασμός να πρέπει να αντιμετωπίζεται με θαυμασμό, αντί να είναι αυτονόητα;
Στις περισσότερες εκφάνσεις του καθήκοντος που λέγεται γονιός υπάρχουν τεράστια βάρη. Ακόμα και όλα να πηγαίνουν καλά με την ανάπτυξη, την νοητική και σωματική εξέλιξη, ο τρόμος του τι μπορεί να συμβεί την επόμενη στιγμή μπορεί να σε λυγίσει… πόσο μάλλον όταν φυσιολογικά ένα παιδί θα αρρωστήσει ή θα χτυπήσει ή θα στεναχωρηθεί ή θα αποτύχει… πιστεύεις ότι θα πρέπει να προετοιμάζουμε τους μελλοντικούς γονείς για όλα τα αρνητικά αυτού του μεγαλείου που λέγεται τεκνοποιώ;
Είναι ευθύνη όλων όσων περιβάλουμε την θηλάζουσα μητέρα να την υποστηρίζουμε αλλά και να την ενημερώνουμε για να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει όποιο πιθανό πρόβλημα. Χωρίς όμως να το τονίζουμε περισσότερο από όσο πρέπει. Να προετοιμάσουμε την μητέρα για παράδειγμα για το πώς να πιάνει σωστά το μωρό την θηλή ώστε να μην τραυματιστεί καθώς και τι πρέπει να κάνει εάν τραυματιστεί. Έχει όμως νόημα να περιγράφουμε την σκηνή με δραματικό τρόπο, για την πιθανότητα κάποια λεχώνα την ζήσει και δεν είναι έτοιμη για το μέγεθος του πόνου; Αυτό θα πτοούσε τις μελλοντικές μητέρες για κάτι το οποίο μπορεί και να μην ζήσουν ποτέ. Η γυναίκα μου, θήλασε τα δίδυμά μας μέχρι 5,5μηνών και δεν αντιμετώπισε πρόβλημα με τραυματισμό της θηλής. Αντίθετα έκανε μαστίτιδα την οποία αντιμετωπίσαμε και συνέχισε το θηλασμό. Δεν βλέπω σε τι θα την βοηθούσε να την είχα προετοιμάσει θεωρητικά για τον πόνο της μαστίτιδας…
Σε καμία περίπτωση δεν υποστηρίζω ότι πρέπει να παρουσιάζουμε τον θηλασμό σαν την πιο εύκολη, όμορφη και ειδυλλιακή διαδικασία που έχει να βιώσει η μητέρα με το παιδί της. Θέλει προσπάθεια και είναι αξιοθαύμαστη όποια μητέρα το καταφέρνει, όμως νομίζω ότι μετά τις πρώτες βδομάδες, όταν και ωριμάζει η συνεργασία μωρού και μητέρας, στην πλειοψηφία τους οι θηλάζοντες το επιζητούν και το απολαμβάνουν.
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου ότι η μητέρα έχει κάθε δικαίωμα να γνωρίζει τα πιθανά προβλήματα στην υγεία της που μπορεί να επιδεινώσει ή ακόμα και να προκαλέσει ο θηλασμός, ειδικά αν δεν προσέχει την διατροφή ή την ρύθμιση υποκείμενων νοσημάτων…
Τέλος, πρέπει να αγκαλιάσουμε τον θηλασμό ως κοινωνία και ως οικογένεια γιατί μελέτες έχουν αποδείξει ότι το περιβάλλον στο μαιευτήριο(προσωπικό που αγχώνει την μητέρα για πιθανή «υπογλυκαμία» του μωρού) αλλά και στο σπίτι(η γιαγιά λειτουργεί αρνητικά με το άγχος που φορτώνει στην μητέρα για το κατά πόσο «φτάνει» το γάλα της μαμάς), για να μην αναφερθώ στην αδικία που κάνουμε εμείς οι παιδίατροι όταν δεν χρησιμοποιούμε τις καμπύλες ανάπτυξης που έχουν φτιαχτεί ειδικά για θηλάζοντα βρέφη..
Πιστεύω στον θηλασμό με την ίδια θέρμη που πιστεύω και στην δύναμη της φύσης. Προσπαθώ να τα βοηθήσω και να τα προστατέψω και τα δύο, έχοντας πάντα στο μυαλό μου ότι είμαι έξω από το χορό στο θέμα του θηλασμού και ίσως για αυτό υποστηρίζω όποια προσπάθεια χωρίς να κρίνω όποια αποτυχία.
Δεν φτάνει που έχουμε σην Ελλάδα τον υψηλότερο ίσως δείκτη παιδικής παχυσαρκίας στην Ευρώπη και, στην Κρήτη (της υγιεινέστερης "διατροφής") ειδικότερα τον υψηλότερο στην Ελλάδα, άκουσα σε ρεπορτάζ στην τηλεόραση για την προσπάθεια των εταιρειών παιδικών τροφών να πείσουν τους παιδιάτρους να αλλάξουν τις καμπύλες ανάπτυξης με άλλες, μεγαλύτερου βάρους, για να είναι ευκολότερο να προωθήσουν τα προϊόντα τους...
Δεν ξέρω αυτές που υπάρχουν τώρα ποιες είναι, οι παλιές ή οι νέες, αλλά ο καθηγητής Παιδιατρικής που έλεγε τα παραπάνω, είπε ότι οι εταιρείες αυτές επηρεάζουν το μεγαλύτερο ποσοστό ιατρών στην Ελλάδα με τακτικές (έως και πιεστικότατες) προσπάθειες που φτάνουν και στην χρηματοδότηση, που, τελευταία την λένε "ταξίδι-δώρο" σε εξωτικά νησιά για όσους έχουν "πιάσει τον στόχο" διαφήμισης των παιδικών τροφών μέσα από τα ιατρεία τους...
Όπως είπε, οι εταιρείες αυτές διοργανώνουν "συνέδρια" που, κάθε άλλο από επιστημονικά είναι, που γίνονται εκτός Ελλάδας κυρίως και σκοπό έχουν τις ...πωλήσεις!
Είναι λυπηρό.
Και ιδιαίτερα επικίνδυνο.
Αγαπητέ κ. Βαράκη,
Έχω μια κορούλα 2 μηνών, την οποία και θηλάζω αποκλειστικά. Το βάρος της όταν βγήκαμε από το μαιευτήριο ήταν 2960, στον 1ο μήνα 3900 και στο 2ο 4650. Όταν ήρθε η στιγμή για το πρώτο μας εμβόλιο, ο παιδίατρος μας συνέστησε να της δίνουμε 5 σταγόνες Dextrifer ημερησίως προληπτικά προς αποφυγή της σιδηροπενικής αναιμίας.
Περιηγήθηκα σε αρκετά sites ψάχνοντας ανάλογες εμπειρίες άλλων γονέων. Διαπίστωσα ότι υπήρχαν αρκετοί παιδίατροι που χορηγούσαν προληπτικά συμπλήρωμα σιδήρου άλλος στον 4ο μήνα, άλλος αργότερα στον 1ο χρόνο. Διάβασα περιπτώσεις γιατρών που χορηγούσαν σίδηρο στη μητέρα, ώστε να το προσλαμβάνει το παιδί μέσω του θηλασμού. Άλλοι πάλι έλεγαν ότι ο σίδηρος απορροφάται από τη μητέρα και δεν πηγαίνει στο παιδί. Άλλοι έδιναν συμπλήρωμα άλλων βιταμινών (D ή Α), ενώ κάποιοι άλλοι επέμεναν πρώτα να γίνονται εξετάσεις αίματος και ανάλογα έπρατταν.
Οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις των γιατρών από τη μία και η επικίνδυνη άσκηση "ιατρικής" από μητέρες φανατικά υπέρμαχων του θηλασμού και της φύσης γενικότερα από την άλλη, με οδήγησαν να ανατρέξω πληροφορίες και στη δική σας ιστοσελίδα, στην οποία έβρισκα κατά καιρούς απαντήσεις σε διάφορες απορίες μου. Οι εμπειρίες που παραθέτετε στο blog δείχνουν έναν άνθρωπο που αγαπάει τα παιδιά, γνωρίζει από πρώτο χέρι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γονείς και τεκμηριώνει επιστημονικά την κάθε συμβουλή ή στάση. Σέβεστε τη φύση, αλλά παρεμβαίνετε όπου πραγματικά χρειάζεται. Με λίγα λόγια, με πείθετε. Μακάρι να γνώριζα και στην Αθήνα ένα γιατρό με τις δικές σας αρετές. Δε θέλω να φανεί ότι αμφισβηττώ το γιατρό μας, αλλά δυστυχώς δεν τον ξέρω καλά ακόμα.
Δεν περιμένω να κάνετε διάγνωση για το παιδί μου εξ αποστάσεως. Θα σας παρακαλούσα, ωστόσο να διαθέσετε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο σας και να με διαφωτίσετε πάνω σε αυτό το θέμα. Παρακάτω θα βρείτε μια σειρά ερωτήσεων:
- Μπορεί να βλάψει το παιδί η προληπτική χορήγηση του σιδήρου σε αυτή την ποσότητα;
- Είναι αλήθεια ότι αν προσλαμβάνω εγώ σίδηρο είτε μέσω τροφών είτε φαρμακευτικά, θα περνά στο γάλα μου; Αν ναι, είναι αυτό αρκετό για το παιδί μου; Να σημειώσω ότι το διάστημα αυτό που θήλαζω, έπαιρνα Resoferon για 1 μήνα και απέφευγα μέχρι πρόσφατα να τρώω όσπρια, σοκολάτες, γάλα, κρεμμύδια και μπαχαρικά για να μην προκαλέσω κολικούς στο μωρό μου. Τώρα που έχει ηρεμήσει από τους έντονους κολικούς, άρχισα να τρώω φακές, αρακά κλπ με μέτρο (όχι πάνω από ένα πιάτο σε μία μέρα)
- Μία από τις παρενέργειες του σιδήρου είναι ότι τα κόπρανα του μωρού γίνονται πιο σκληρά. Ορισμένες φορές η κόρη μου ζορίζεται κάπως να κάνει κακά. Αν τύχει και κοιμάται, κλαίει από το σφίξιμο και βγάζει αέρια. Αξίζει τον κόπο να επιβαρύνω το στομάχι και το έντερο του παιδιού με το σίδηρο; Μέχρι στιγμής κάνει κακά 2 φορές την ημέρα, κάποιες μέρες και τρεις. Μπορώ να δίνω Infacolic ή Gripe water όταν βλέπω ότι ζορίζεται;
- Είναι κατάλληλη η ηλικία των 2 μηνών για έναρξη του σιδήρου;
Οποιαδήποτε επιπλέον πληροφορία θα ήταν ανεκτίμητη.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων για το χρόνο σας,
Βίκη
Αγαπητή Βίκυ…
σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια, καθώς και για τον χρόνο που αφιέρωσες να μου γράψεις τόσο εκτενές σχόλιο.
Δυστυχώς, (ή και ευτυχώς) όπως διαπιστώνεις η ιατρική είναι μια επιστήμη ζωντανή! Αλλάζει, εξελίσσεται και βελτιώνεται. Η εφαρμογή της τώρα, εξαρτάται από το ταλέντο, την ευστροφία αλλά και την ενημέρωση του ιατρού που την ασκεί. Έχεις απόλυτο δίκιο για τον κατακλυσμό από διαφορετικές, πολλές φορές αντικρουόμενες, πρακτικές αλλά και πληροφορίες. Σχεδόν σε όσους γιατρούς απευθυνθείς, σχεδόν τόσες απόψεις θα ακούσεις… Πρέπει να βρεις κάποιον που να ταιριάζει στην δική σου κουλτούρα, τρόπο σκέψης, νοοτροπία και όσο μπορείς να «τσεκάρεις» το επίπεδο γνώσεων του (ξέρω αυτό το τελευταίο δεν είναι εύκολο για κάποιον μη ειδικό οπότε συχνά ακολουθείς το ένστικτό σου και στην πορεία βλέπεις τις δυνατότητες του).
Μπορώ να σου πω τι κάνω εγώ όσον αφορά στον αποκλειστικό θηλασμό και να προσπαθήσω να στο δικαιολογήσω και επιστημονικά. Όταν η μητέρα δεν κάνει κάποια συγκεκριμένη διατροφή στέρησης (πχ χορτοφάγος) και φροντίζει να τρέφεται ικανοποιητικά και υγιεινά, τότε όλα τα στοιχεία στο γάλα της είναι σε επάρκεια. Παλιότερα, χορηγούσαμε σίδηρο στα μωρά μας, παρόλο που γνωρίζαμε ότι η βιοδιαθεσιμότητα του δικού μας σιδήρου είναι ασύγκριτη με οποιαδήποτε άλλη μορφή, επειδή συχνά μετά τον 4ο μήνα παρατηρούμε μια ήπια σιδηροπενία στο βρέφος. Σταματήσαμε αυτή την πρακτική γιατί τα μωρά μας δεν φάνηκε να την έχουν ανάγκη (κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι αυτή η ήπια σιδηροπενία είναι προστατευτική προς το βρέφος από κάποια μικρόβια). Το μόνο συμπλήρωμα που δίνουμε στο αποκλειστικά θηλάζον βρέφος είναι βιταμίνη D. Η βιταμίνη D, είναι υπεύθυνη για την μεταφορά του ασβεστίου στα οστά, χωρίς αυτή, όσο ασβέστιο για εάν έχει το γάλα μας, το βρέφος δεν μπορεί να το χρησιμοποιήσει. Η βιταμίνη D δημιουργείται με την δράση του ήλιου πάνω στο δέρμα μας. Εδώ κρύβεται το κλειδί για την ανάγκη χορήγησής της στο μωρό μας. Έτσι όπως έχουμε καταντήσει την ατμόσφαιρά μας, η έκθεση στον ήλιο έχει βλαπτικές συνέπειες στο δέρμα μας. Ακόμα και εάν έχουμε αρκετή ηλιοφάνεια, το μωρό μας δεν πρέπει να εκτίθεται άμεσα στον ήλιο, η δε μητέρα φορά αντιηλιακό. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας λοιπόν, δεν επιτρέπει από την μια στο μωρό να δημιουργήσει βιταμίνη D και από την άλλη στην μητέρα να την παράγει σε περίσσεια ώστε να βγαίνει περισσότερη στο μητρικό γάλα και να καλύπτει τις ανάγκες του μωρού (για να σε προλάβω, σε κάποιες χώρες δίνουν μεγάλες ποσότητες βιταμίνης στην μαμά για να βγαίνει και στο γάλα, στην Ελλάδα δεν το έχω συναντήσει).
Πριν όμως πάρεις οποιαδήποτε απόφαση, σε παρακαλώ συζήτησε το με τον παιδίατρο του μωρού. Η ιατρική δεν είναι τόσο απλή για να γίνεται μέσα από το internet. Ο παιδίατρος του παιδιού γνωρίζει τυχόν ιδιαιτερότητες, την γενική κατάσταση αλλά και την οικογένεια του μωρού και δεν αντικαθίσταται μέσω του διαδυκτίου ή ρωτώντας άλλους γονείς.
Ελπίζω να σε βοήθησα. Είμαι στην διάθεσή σου αν πιστεύεις ότι μπορώ να συμβάλω στην καλή ανατροφή της, την οποία εύχομαι ολόψυχα.
Υ.Γ.1 Από αυτά που μου περιγράφεις, κάνεις άψογη δουλειά με την μικρή η οποία μεγαλώνει (παραμεγαλώνει) ικανοποιητικότατα με το γάλα σου.
Υ.Γ.2 Οι οδηγίες για την χορήγηση βιταμίνης D είναι και της Αμερικάνικης Παιδιατρικής Εταιρείας (http://www.cdc.gov/breastfeeding/recommendations/vitamin_D.htm, http://pediatrics.aappublications.org/content/122/5/1142.full )
Υ.Γ.3 Το να εμπιστεύεσαι τον παιδίατρό σου και να έχει εκείνος τον τελευταίο λόγο σχετικά με τις αποφάσεις γύρω από το τι θα κάνεις με το παιδί, δεν τις λέω για να τις πω. Χαίρομαι φίλους και συγγενείς στην Αθήνα που μόλις βρεθούμε και με ρωτήσουν κάτι παιδιατρικό τους λέω την γνώμη μου και εκείνοι ακολουθούν τις οδηγίες του παιδίατρού τους. Μπορεί να συζητάνε μαζί του τους προβληματισμούς τους, όμως εκείνος παίρνει την τελική απόφαση. Πολύ καλά κάνουν. Είναι επικίνδυνο να «παίζεις» τον ιατρό μαζεύοντας απόψεις και κάνοντας τελικά ότι εσύ νομίζεις. Το παιδί μας είναι το πολυτιμότερο πράγμα στον κόσμο και αξίζει να βρούμε τον καλύτερο για να το αναλάβει
Καλό βράδυ και καλό Σ/Κ
Δημοσίευση σχολίου