Πέμπτη 12 Μαρτίου 2009

Κάποιες φορές η καρδιά σου μπορεί να σου κλείνει το μάτι, από ..."τικ"

Πολύ δύσκολος ο φετινός χειμώνας. Λες και όλα τα παιδάκια, αλλά και οι γονείς, έχουν αρρωστήσει.. Το ιατρείο βουλιάζει από πιτσιρίκια που βήχουν, έχουν μύξες και πυρετό. Δεν είναι λίγες οι φορές, που το σπίτι μου με βλέπει μετά τις έντεκα το βράδυ. Που κουράγιο για συγγραφή; Ελάχιστος ελεύθερος χρόνος και σε αυτόν να θέλω να κάνω τόσα πολλά. Να γράψω οδηγίες για το ιατρείο αλλά και για το site, να ενημερωθώ για παιδιατρικά θέματα, να προλάβω να παρακολουθήσω συνέδρια(τρομάρα μου! Που λέει και η καλή μου), να προσπαθήσω να λύσω διαφοροδιαγνωστικά μυστήρια αναφορικά με παιδιά στο ιατρείο, κυρίως όμως να ζήσω την οικογένεια μου…
Μάλιστα είχαμε πολλές πρωτιές αυτές τις μέρες, που δεν θα τις έχανα με τίποτα. Πήγαμε στον πρώτο μας κινηματογράφο, πετάξαμε τις πιπίλες μας, μέχρι που αρχίσαμε και κολυμβητήριο!
Τόσα να σας εξιστορήσω και καθόλου χρόνος. Πριν όμως σας διηγηθώ τα νέα μας, θα μοιραστώ μαζί σας μια ιστορία από τα περασμένα Χριστούγεννα. Την είχα γράψει στις διακοπές και μόνο τώρα, πάνω από δύο μήνες αργότερα, καταφέρνω να σας την κοινωνήσω.
Γιορτινές μέρες, μοιάζει συνώνυμο του “οικογενειακές μέρες”. Γονείς σμίγουν με τα παιδιά τους, και παππουδογιαγιάδες σμίγουν με τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Ακόμα-ακόμα και εμείς, οι γονείς επιτέλους βρίσκουμε χρόνο να βρεθούμε με τα μικρά μας. Να τα ζήσουμε, να τα παίξουμε και να τα απολαύσουμε. Βόλτες χεράκι-χεράκι στα μαγαζιά, επισκέψεις στα ξαδερφάκια και φίλοι που έρχονται να θαυμάσουν πόσο μεγαλώσαμε!
Σε μια τέτοια βόλτα, πολιτιστικού περιεχομένου, βρεθήκαμε να παρακολουθούμε κουιντέτο πνευστών, στο Σπίτι του Πολιτισμού. Είχαμε κάνει μια μεγάλη βόλτα στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Θαυμάσαμε το κόσμημα που ακατέργαστο ακόμα, αρχίζει να διαφαίνεται στο κέντρο της παλιάς πόλης, μια μεγάλη πλατεία που αναβιώνει μέσα στην καρδιά της παλιάς πόλης. Ένας χώρος για βόλτα και παιχνίδι.
Τα παιδιά είχαν ήδη δείξει σημεία κόπωσης οπότε βρήκαμε καταφύγιο στο σπίτι του πολιτισμού. Εκεί, απολαμβάναμε χριστουγεννιάτικη μουσική με παράλληλη προβολή ζωγραφικής αντίστοιχης θεματολογίας. Η Χαρούλα δεν άργησε να παραδώσει το πνεύμα και από την αγκαλιά της μαμάς να βρεθεί σε αυτή του Μορφέα. Ο Ερμής, έκανε φιλότιμες προσπάθειες για να παρακολουθήσει καθισμένος στα πόδια μου.
Η αίθουσα ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Δίπλα μας καθόταν η κουμπάρα μας που δυσκολεύεται να κρύψει την αδυναμία της για τον Ερμή. Είμαι σίγουρος ότι όσο και να είχε γοητευτεί από την μουσική και την ζωγραφική, δεν σταματούσε να ρίχνει κλεφτές ματιές και να καμαρώνει τον μικρό μου.
«Έχουν κάτι τα ματάκια του;» μου ψιθυρίζει στο αυτί.
Γυρίζω όσο πιο διακριτικά μπορώ και βλέπω τον μικρό μου να ανοιγοκλείνει κατά περιόδους τα μάτια του. Έμοιαζε, σαν σύντομοι σπασμοί να παραμόρφωναν στιγμιαία το πάνω μέρος του προσώπου του. Όχι συνέχεια! Σε κύματα. Φαινόταν και αυτός κουρασμένος, όμως η κίνηση στο προσωπάκι του ήταν χαρακτηριστική. Έμοιαζε με «τικ».
«Μη λες τίποτα!» ψιθυρίζω στην κουμπάρα μας, και συνεχίζω να παρακολουθώ, ρίχνοντας πλάγιες κρυφές ματιές στο μικρό μου. Συνέχιζε κατά ώσεις να σφίγγει στιγμιαία τα ματάκια του.
Στο διάλειμμα αποχωρήσαμε, μια που τα μικρά περισσότερο ταλαιπωρούνταν παρά απολάμβαναν. Μόλις βγήκαμε στο φως του ήλιου, προφασιζόμενος ότι σηκώνω τον Ερμή για να ευχαριστήσει την κυρία που μας πρόσφερε από ένα παιδικό βιβλίο, τον πήρα αγκαλιά και εξέτασα πρόχειρα τα μάτια του. Δεν φαινόταν να υπάρχει εξωτερικά κάποιο πρόβλημα, άσε που σταμάτησε να ανοιγοκλείνει τα μάτια του. Μήπως δεν έβλεπε καλά στο σκοτάδι και αυτό προστέθηκε στην κούραση;…
Ενθουσιασμένος από το καινούργιο βιβλίο του και την προοπτική συνέχισης της βόλτας μας, προσπάθησε να με διαψεύσει όταν εξήγησα στα αγγλικά στην καλή μου, πως υποψιάζομαι ότι ο Ερμής παρουσιάζει «τικ» με τα μάτια του. Η ξένη γλώσσα είναι παλιό κόλπο για να επικοινωνούμε μπροστά τα παιδιά χωρίς να μας καταλαβαίνουν. Οι οδηγίες ξεκάθαρες προς όλους, ΝΑ ΜΗΝ ΔΙΝΟΥΜΕ ΚΑΘΟΛΟΥ ΣΗΜΑΣΙΑ! Απλά θα παρατηρούμε και αν το ξαναπαρουσιάσει βλέπουμε. Και το ξαναπαρουσίασε!
Το ίδιο απόγευμα έπαιζε μπάλα η αγαπημένη μας ομάδα. Φέτος μας έχει γεμίσει πίκρες και απογοητεύσεις και όπως αστειεύομαι για να παρηγορηθώ, «κάθε αγωνιστική είναι ντέρμπι, με όποια ομάδα και αν παίζουμε». Έτσι, και στο συγκεκριμένο ματς βρεθήκαμε να παίζουμε μέσα στην έδρα μας με μια μικρή επαρχιακή ομάδα και ενώ προηγηθήκαμε 2φορές στο σκορ, κατάφεραν και μας ισοφάρισαν. Τα λεπτά περνούσαν και μια ολέθρια ισοπαλία (την ήττα ούτε να την σκεφτώ δεν ήθελα) ήταν προ των πυλών, όταν ένας επιθετικός μας σκόραρε ένα εντυπωσιακό όσο και λυτρωτικό γκολ! Σαν τυπικός έλληνας «φίλαθλος» ούρλιαξα ΓΚΟΟΟΛ! παγώνοντας το αίμα όλων όσων ήταν εκείνη την ώρα στο δωμάτιο. «Βρε τρελέ, τρόμαξες τα κοπέλια» μου γκρινιάζει η κουμπάρα μας.
Μέσα σε δευτερόλεπτα γυρίζω και βλέπω τον μικρό μου να με κοιτά σαστισμένος με τα ματάκια του να ανοιγοκλείνουν με ένταση. Τον αρπάζω στην αγκαλιά μου και αρχίζω να τον πετώ στον αέρα, τάχα ότι συνέχιζα τον πανηγυρισμό μου, προσποιούμενος πλέον ότι φωνάζω «βάλαμε γκολ! Κοίτα βάλαμε γκοοολ!». Σχεδόν αμέσως, κατάφερα να ανταλλάξω τους σπασμούς στο βλέμμα του με κακαριστά γέλια. Η εικόνα όμως σφηνώθηκε στο μυαλό μου.
Κατέφυγα στη δύναμη του καλού ιατρού, τη γνώση. Διάβασα συγκράματα και ιατρικές ιστοσελίδες στο internet. «Μπορεί να κρατήσει μήνες ή και χρόνια, συνήθως σταματά πριν την εφηβεία». «Μπορεί να είναι ένδειξη άγχους, στρες, στεναχώριας». «Μπορεί να σημαίνει πρόβλημα στην οπτική οξύτητα». Μέχρι και το σύνδρομο με την τρυφερή ονομασία PANDAS(από το ακρωνύμιο Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorder Associated with group A Streptococci), ξαναθυμήθηκα. Η εικόνα του μικρού μου είναι πολύ ήπια, ενώ τα περισσότερα βιβλία είτε αφιερώνουν λίγες αράδες ή ακόμα και δεν κάνουν καμία αναφορά στα τικ. Παρόλα αυτά, μας στεναχώρησε πολύ περισσότερο από ότι περιμέναμε. Δεν δείξαμε όμως τίποτα και νομίζω ότι δικαιωθήκαμε.
Την επόμενη το πρωί ο Ερμούκος μου, μου έδειξε ότι και τικ είχε, αλλά και ότι σε κάποιο βαθμό το κάνει συνειδητά. Όταν του έπλυνα με κρύο νερό το μουτράκι του (μια πρωινή μας συνήθεια που ειδικά όταν ο καιρός είναι κρύος, συχνά μαζί με το παιδί ξυπνά και …διαμαρτυρίες), μου γκρίνιαξε: «άντε μπαμπά, τώρα δεν μπορώ να κάνω έτσι…» και μου ανοιγόκλεισε 1-2φορές τα ματάκια του. Με τον πιο φυσικό τρόπο του αντιτείνω «γιατί δεν μπορείς αντράκι μου ορίστε!» και του στεγνώνω το πρόσωπο με την πετσέτα του, αφήνοντας τον να συνεχίσει τον πειραματισμό με το πετάρισμα των ματιών.
Στον παιδικό σταθμό, αφού ρωτήσαμε και μας απάντησαν αρνητικά στο αν το είχαν προσέξει, τους ενημερώσαμε και είπαμε να έχουν τον νου τους. Αυτό που περισσότερο από πατρικό ένστικτο αλλά και από ιατρική γνώση, προσπάθησα να επιβάλω είναι ο μικρός να μην καταλάβει ότι προκαλεί την παραμικρή ανησυχία.
Το συζητήσαμε με τους δικούς μας, αλλά και στο χώρο εργασία μας. Μάθαμε πολλά για ένα από ότι φαίνεται μάλλον πολύ κοινό πρόβλημα.
«Και ο αδερφός σου έκανε μια κίνηση με τον ώμο του για λίγους μήνες, όταν έφυγε η κοπέλα που σας φρόντιζε όταν ήσασταν νήπια! Μα τι λέω! Και εσύ όταν ήσουν περίπου 2,5 χρονών πετάριζες τα μάτια σου. Ήταν λίγων μηνών ο αδερφός σου και πιστέψαμε ότι είχε σχέση» μου εξιστορεί η μητέρα μου.
Έμαθα και για μία ξαδέλφη μου, που το τικ με τα μάτια της, ήταν η αφορμή για να ανακαλύψουν την μυωπία του αδερφού της. Η μικρή μιμούταν με μεγαλύτερη ένταση, την κίνηση που έκανε ο αδερφός της στην προσπάθεια του να δει καλύτερα. Για απόδειξη του μιμητισμού των παιδιών, η Χαρούλα δύο μέρες αργότερα, γυρίζει και λέει στην μαμά της: «κοίτα τι κάνω!» και άρχισε να ανοιγοκλείνει τα ματάκια της όπως ο Ερμής.

«Μπράβο!!!» της λέει απλά η μαμά της και η μικρή δεν το ξαναέκανε.

Ρωτήσαμε και στο σταθμό μήπως κάποιο άλλο παιδάκι έχει παρόμοιο πρόβλημα, χωρίς να βρεθεί κάτι.
Μπορεί να σας μοιάζει ότι το παρακάναμε, και σε κάποιο βαθμό δεν έχετε άδικο, όμως όσο και αν φαίνεται απίθανο, προσπαθήσαμε να μην δείξουμε τίποτα απολύτως στο παιδί και όπως προανέφερα, είχε αποτελέσματα. Ο Ερμούκος το έκανε ελάχιστα, για πολύ σύντομο διάστημα, συνήθως όταν ήταν λίγο ζορισμένος. Όταν για παράδειγμα μπήκαμε στο σπίτι φίλων με πολλά νέα πρόσωπα, ή όταν ανέβηκε σε ένα καρουζέλ που ξεκίνησε κάπως απότομα και τρόμαξε τον μικρό μου. Πάντως ακόμα και η μητέρα μου που αφορμή ζητάει για να ψάχνει για προβλήματα ώστε να αγχώνεται, ήταν καθησυχαστική: «εγώ δεν βλέπω να κάνει τίποτα!». Όταν μετά από προτροπή μου το πρόσεξε και πάλι ήταν άνετη «σιγά βρε Νίκο! Σχεδόν δεν το πρόσεξα, εσύ να δεις πως έκανες».
Τα παιδιατρικά συγγράμματα μιλούν για 3χρόνια μέχρι να σταματήσουν τα παιδιά τα «τικ». Εμείς τα καταφέραμε πριν να συμπληρωθούν 3μήνες. Ο Ερμής έχει σταματήσει να πεταρίζει τα ματάκια του και έχει βάλει πλώρη για καινούργιες …σκανδαλιές.
Πως τα καταφέραμε;! Αρχικά, προσπαθήσαμε να αποκλείσουμε οποιοδήποτε παθολογικό παράγοντα. Τσεκάραμε ότι δεν έχει πρόβλημα με την όρασή του, προσέχοντας την καθημερινότητα του. Για παράδειγμα, συνεχίζει να κάθεται στον καναπέ στα τέσσερα μέτρα από την τηλεόραση και παρακολουθεί χωρίς να χρειάζεται να πλησιάσει. Αντίθετα, η Χαρούλα είναι αυτή που συχνά σηκώνεται και πλησιάζει στην τηλεόραση, για να ακούσει την απειλητική φωνή μου «τι έχουμε πει!; Όταν τα παιδάκια πλησιάζουν στην τηλεόραση, η τηλεόραση κλείνει!» και στην συνέχεια, την απολαμβάνω να τρέχει προς τον καναπέ φωνάζοντας «Ναι! Ναι! Ναι!...».
Ρωτάγαμε τον Ερμή για πράγματα στο δρόμο ή το σπίτι, κοντινά ή μακρινά, μικρά ή μεγάλα, και έτσι στο παιχνίδι, στο άσχετο, διαπιστώναμε την οπτική του οξύτητα. Μέχρι και αίμα του πήρα για να ελέγξουμε τα επίπεδα των αντισωμάτων κατά του στρεπτόκοκκου και δεν ήταν αυξημένα. Αφού λοιπόν βγάλαμε από το σενάριο οτιδήποτε παθολογικό, εστιάσαμε στην ψυχολογία του μικρού μου.
Τι κάναμε;
ΤΙΠΟΤΑ!
Ακριβώς εδώ πιστεύω ότι κρύβεται το μυστικό. Εάν με οποιοδήποτε τρόπο, δείξουμε την ανησυχία μας στο παιδί, έχουμε διανύσει πάνω από τον μισό δρόμο προς την εγκατάσταση του προβλήματος. Μόλις το παιδί αντιληφθεί το φόβο μας για το «τικ», για την «δυσκοιλιότητα», για το ότι «δεν τρώει πολύ» ή το ότι «τρώει πολύ», αρχίζει και εκείνο να φοβάται και σιγά-σιγά να νιώθει ότι κάτι έχει. Να νιώθει άρρωστο.
Θα μου πείτε «καλά εσύ είσαι παιδίατρος και για αυτό έχεις την άνεση να ξεχωρίζεις το σοβαρό», και θα έχετε δίκιο. Όμως, εκτός από παιδίατρος είμαι και γονιός και καταλαβαίνω την αγωνία γιατί και εγώ την βιώνω με την ίδια ένταση. Κάποιες φορές, υπό το βάρος της γνώσης και την ευθύνη της ανεπίτρεπτης άγνοιας, ίσως η αγωνία μου να γίνεται ακόμη μεγαλύτερη. Για αυτό διάβασα, για αυτό έψαξα και ρώτησα. Για αυτό και εσείς θα πρέπει να κάνετε το ίδιο, ζητώντας βοήθεια πρώτα-πρώτα από τον παιδίατρό σας . Αφού λοιπόν αποκλείσετε κάτι το παθολογικό, αγνοείστε το «τικ». Το ίδιο να επιβάλλετε και στο περιβάλλον του παιδιού.
Ήδη ο Ερμής μου έπαψε να παίζει τα μάτια του και μας γεμίζει ευτυχία να τον απολαμβάνουμε καθημερινά, να κλείνει το μάτι στην ζωή που ξεδιπλώνεται μπροστά του.
Να είστε όλοι καλά και τα παιδιά μας καλύτερα.