Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2013

Μέχρι πότε να θηλάζουν τα παιδιά;



 Χριστούγεννα, οι πιο οικογενειακές γιορτές του χρόνου.
Μια αισθητά πληγωμένη από την οικονομική κρίση Αθήνα, μας δέχτηκε και φέτος στην αγκαλιά της σμίγοντας τις οικογένειες μας.
Σκηνές βγαλμένες από κοινωνικές ταινίες. Από λογοτεχνία προηγούμενων αιώνων. Οι Άθλιοι των Αθηνών! Άνθρωποι να κάνουν σπίτι τους τις εσοχές κτιρίων. Αναζητούν τροφή στα σκουπίδια ή αδειάζουν τους κάδους ανακύκλωσης προκειμένου να διεκδικήσουν εκείνοι τα λίγα λεπτά του ευρώ που χρεώνουν το κιλό το χαρτί. Επαίτες που αποπνέουν αξιοπρέπεια δηλώνουν απλώς ότι πεινάνε. Η όψη τους έχει αλλάξει. Διακρίνεις πλέον την αυθεντική ανάγκη.
Ανεβαίνω την κυλιόμενη σκάλα του μετρό και δεν πιστεύω στα μάτια μου και στα αυτιά μου. Ένας νεαρός κοντά στα τριάντα πλησιάζει έναν άλλο ίσως μερικά χρόνια μικρότερό του και του λέει:
- Δεν σιχαίνομαι φίλε, και πεινάω πολύ, μπορείς σε παρακαλώ να μου δώσεις λίγο από το σαντουίτς σου; Κόψε μου μια άκρη…
- Πάρτο όλο φίλε δεν πειράζει, εγώ χόρτασα.
Καθώς ο ευπρεπώς ντυμένος πεινασμένος νέος εξαφάνισε το σάντουιτς στο στόμα του, δεν μπόρεσα να αποφύγω το συνειρμό της γνωστής πλέον έκφρασης "μαζί τα φάγαμε". Είμαι σίγουρος ότι δεν είχε αυτή την εικόνα στο παχύσαρκο μυαλό του, ο μέχρι πρότινος πολιτευτής μας που την ξεστόμισε.
Λίγο πιο κάτω, η εικόνα θυμίζει κάτι από τα παλιά. Πολύχρωμα ντυμένη νεαρή κοπέλα με βρέφος στην αγκαλιά της, ζητιανεύει καλώντας μας να την ενισχύσουμε οικονομικά για να πάρει γάλα στο μωρό της. Ποτέ δεν δίνω χρήματα σε ανθρώπους με παιδιά στο δρόμο. Στα μεγαλύτερα παιδιά τους αγοράζω κάτι να φάνε. Κάποια αρνούνται το φαγητό, ενώ συχνά, όσα τελικά δέχονται, ρίχνουν κλεφτές ματιές προς τη γωνιά που τους περιμένει ο Μεγάλος. Πάντα υπάρχει κάποιος «μεγάλος» που περιμένει τους σύγχρονους «Όλιβερ Τουίστ»… Αν δεν φέρουν χρήματα δεν ικανοποιούν τον σκοπό για τον οποίο εκτίθενται και έτσι κινδυνεύουν να τιμωρηθούν. Από την άλλη όμως, δίνοντας χρήματα στα παιδιά είναι σαν να συμπράττεις στην εκμετάλλευσή τους. Εάν κανείς δεν τους έδινε χρήματα, τότε θα έπαυαν πλέον να είναι «κερδοφόρα». Όταν όμως βλέπω βρέφη στο δρόμο θολώνω... Δεν άντεξα και της ξεστόμισα
- Να το θηλάσεις! Δεν υπάρχει κανένας λόγος να του δώσεις "σκονόγαλο"! 
Η μικρή γούρλωσε τα μάτια της και εγώ γλύκανα το βλέμμα μου. Της αγόρασα ένα σάντουιτς και της το πρόσφερα. Ένα παιδί ήταν και εκείνη, και το μόνο που επιθυμούσα ήταν το καλό το δικό της και του μωρού της...
- Να το θηλάσεις της ξαναλέω καθώς την αποχαιρετώ.

               - Αλήθεια μέχρι πότε συμβουλεύεις τις μανούλες να θηλάζουν; με ρωτά ο κολλητός μου. Πριν από μόλις λίγα λεπτά είχαμε συναντηθεί. Ήρθε να με παραλάβει για να με οδηγήσει στο σπίτι του, να γνωρίσω το νέο μέλος της οικογένειάς του.
Μοιραστήκαμε μοναδικές εμπειρίες στα φοιτητικά μας χρόνια. Με μακριά μαλλιά και οι δυό μας τότε. Εκείνος μακρύτερα! Με φουσκωμένα μυαλά, μάλλον εγώ περισσότερο! Αμέτρητες στιγμές μεστές σε αισθήματα! Έρωτες, ενθουσιασμοί, ξενύχτια για διάβασμα, αγωνία πριν από τις εξετάσεις… Κάποιες φορές απογοήτευση, άλλες, ευτυχώς τις περισσότερες, ικανοποίηση. Εποχές που πίστευες ότι μπορούσες το αδύνατο. Χρόνια που σε φέρνουν τόσο κοντά με τον άλλο ώστε δίνουν κυριολεκτική υπόσταση στον επιθετικό προσδιορισμό "κολλητός". Δύο δεκαετίες αργότερα, σμίγουμε και οδεύουμε προς το σπίτι του να θαυμάσω το αγοράκι που έφερε στον κόσμο μας, η γυναίκα του, μετά πολλών κόπων και βασάνων πριν από μόλις λίγες βδομάδες. Η καλή του, έχοντας πίστη στην αναγκαιότητα και την αξία του θηλασμού τα έχει καταφέρει και μεγαλώνει το γιό τους αποκλειστικά με το δικό της γάλα. Η όποια βοήθειά μου ήταν μέσω τηλεφωνικών συμβουλών λόγω απόστασης. Ήρθε λοιπόν το πλήρωμα του χρόνου να γνωρίσω από κοντά τον μικρό μας ήρωα.
- Πρώτος στόχος μας είναι οι έξι μήνες με αποκλειστικό θηλασμό, δεύτερος τουλάχιστον τα πρώτα δύο χρόνια. Τον πρώτο χρόνο, γιατί είναι σημαντικό όσο εισαγάγουμε τις τροφές το μωρό μας παράλληλα να θηλάζει ώστε να "φιλτράρονται" πιθανά αλλεργιογόνα. Τον δεύτερο χρόνο, εκτός από την σημαντική συναισθηματική ωρίμανση, το μητρικό γάλα καλύπτει ουσιαστικά το ανοσολογικό κενό του παιδιού μας. Από εκεί και πέρα όσο θέλει η μητέρα και το παιδί. Αυτά λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αυτά υιοθετούν διεθνώς οι παιδιατρικές εταιρείες, αυτά συμβουλεύω και εγώ στο ιατρείο μου.
- Ώπα! Κάτσε φιλαράκι, γιατί κάθε "στόχος" που περιγράφεις μου ξυπνά και μια απορία...
- Πάμε! τον ενθαρρύνω ή μάλλον τον προκαλώ, γνωρίζοντας καλά το πνεύμα αντιλογίας που τον χαρακτηρίζει. Ρώτα με...
- Το πρώτο εξάμηνο αρκεί μόνο το μητρικό γάλα; Πότε αρχίζουμε τις κρέμες;
- Το γάλα της μαμάς είναι «υπέρ-αρκετό» για να καλύψει τις ανάγκες του μωρού μας.


Δεν χρειάζονται ούτε χαμομήλι ή νερό και εκτός σπάνιων ειδικών ιατρικών περιπτώσεων, ούτε «σκονογάλατα», αυτά τα κακέκτυπα του μητρικού, που αμφιβάλλω αν θα έπρεπε εξαρχής να τα χαρακτηρίζουμε γάλατα. Αρκεί να διαβάσεις τι περιέχουν και θα πειστείς. Ειδικά, εάν γνωρίζεις τα θαυματουργά συστατικά του μητρικού γάλατος. Όσο για τις στερεές τροφές, τις κρέμες όπως τις αποκαλείς, δεν υπάρχει καμιά βιασύνη. Το βρέφος μπορεί να δείχνει νευρολογικά έτοιμο ήδη αφού κλείσει τον τέταρτο μήνα. Θα με θυμηθείς πως θα φέρνει ότι πιάσει στο στόμα του, ενώ θα σε παρακολουθεί όταν τρως, κοιτώντας σε στα μάτια, μετρώντας κάθε σου μπουκιά, σαν από χρόνια πεινασμένο και έτοιμο...
- Και τι ρε φίλε; Θα με κοιτά στα μάτια και δεν θα του δίνω να φάει;; Δεν παίζει!
- Δηλαδή ρε 'συ εάν κάπνιζες και σε κοιτούσε στα μάτια θα του έδινες να καπνίσει; Τι λογική είναι αυτή;
- Εντάξει, εντάξει μην τα παίρνεις! Έτσι και αλλιώς έχουμε καιρό μέχρι τότε και υπόσχομαι να σε ξαναπρήξω για το συγκεκριμένο ζήτημα. Απορία για τον δεύτερο στόχο: το μητρικό γάλα από μόνο του στο δεύτερο εξάμηνο αρκεί από άποψη κάλυψης των αναγκών σε ασβέστιο για το βρέφος;
- Αφενός, το γάλα δεν είναι η μοναδική πηγή ασβεστίου αφού αρχίσει τις τροφές το μωρό μας και αφετέρου το μητρικό γάλα έχει την μαγική ικανότητα να προσαρμόζεται στις ανάγκες μας ανάλογα με την ηλικία και την ανάπτυξη.
- Και τώρα η απορία για το στόχο νούμερο τρία: τι εννοείς θηλασμό "μέχρι δύο χρονών";!
Προσποιούμε ότι δεν κατάλαβα που έριξε το βάρος της απορίας του ο φίλος μου και του απαντώ:
- Το ανθρωπάκι, αφού αποχωριστεί από τη μαμά του, μένει με πολύ λίγα εφόδια για να αντιμετωπίσει τους πιθανούς "εχθρούς" που το περιβάλλουν. Η μητέρα, μέσω του πλακούντα, του κληροδοτεί αντισώματα που διαρκούν για μερικές εβδομάδες, άντε για μέχρι λίγους μήνες, όμως τον πρωταγωνιστικό ρόλο αναφορικά στην προστασία του μικρού μας, μέχρι να ωριμάσουν τα αμυντικά του συστήματα, αναλαμβάνει ο θηλασμός. Το παιδί θεωρείται "ανοσοκατασταλμένο" για τα πρώτα τρία με τέσσερα χρόνια της ζωής του. Η μαμά του λοιπόν, μπορεί μετά τους πρώτους δώδεκα μήνες να μην του καλύπτει πλέον την πλειονότητα των τροφικών του αναγκών, όμως το προστατεύει μέχρι να ωριμάσει το αμυντικό του σύστημα...
- Κάτσε ρε ‘σύ Νίκο! Δηλαδή, μέχρι ποιά ηλικία είναι φυσιολογικό να θηλάζει ένα μωρό. Δύο χρονών δεν είναι λίγο μεγάλο;;   
- Αγαπητέ μου φίλε σε πληροφορώ ότι ο δικός μας δυτικός τρόπος ζωής, με όλες τις προκαταλήψεις και τις εκούσιες ή έστω ακούσιες λάθος εκτιμήσεις περί θηλασμού, κατεβάζει τον παγκόσμιο μέσο όρο θηλασμού στα ...τέσσερα χρόνια!
Η σιωπή και το βλέμα του, πρόδιδαν ότι είχα κεντρίσει το ενδιαφέρον του. Άρπαξα την ευκαιρία και έκανα την "επίθεση" μου.
- Το περασμένο μόλις καλοκαίρι, αγαπημένη μου φίλη, πιστοποιημένη σύμβουλος μητρικού θηλασμού, έκανε το «αμάρτημα» του να θηλάζει το δεκαοκτώ μηνών κοριτσάκι της στην παραλία. Μια μητέρα που περνούσε από μπροστά της κρατώντας από το χέρι το παιδί της, γυρίζει απαξιωτικά και της λέει "σα δε ντρέπεσαι!". Το διανοείσαι; Στην παραλία, όπου σίγουρα κάπου εκεί παραδίπλα άλλες γυναίκες θα έκαναν ηλιοθεραπεία γυμνόστηθες, το αμάρτημα της φίλης μου ήταν ότι τόλμησε να θηλάσει το παιδί της...
Υποψιασμένος από τον παραλληλισμό, ο κολλητός μου δεν τόλμησε να ξεστομίσει τη σκέψη του. Τη διάβασα όμως στα γεμάτα απορία μάτια του και συμπλήρωσα:
- Εάν βάζεις τα σωστά όρια, όσον αφορά στην συμπεριφορά του παιδιού, τότε μπορεί να θηλάζει για όσο θέλει εκείνο και η μητέρα του. Έχω "κακομαθημένα" παιδιά στο ιατρείο, που οι μανάδες τους, τους κάνουν στην κυριολεξία όλα τα χατίρια και που είναι πολύ περισσότερο κρεμασμένα στην ποδιά της μάνας τους από ότι αν ήταν ακόμα κρεμασμένα από το βυζί της. Από την άλλη, κάποιοι γονείς ακόμα και σήμερα μπορεί να παρεξηγήσουν την εκδηλωτικότητά μου με τα παιδιά. Τόσο με τα παιδιά του ιατρείου και το πως τα πειράζω και τα παίζω, όσο και μάλιστα κυρίως, με τα δικά μου παιδιά. Όσο όμως τρυφερός είμαι, άλλο τόσο αυστηρός με τα όρια είμαι.
- Δεν σε καταλαβαίνω; Τι σχέση έχουν αυτά που λες τώρα με την διάρκεια του θηλασμού που συζητάμε; Με επαναφέρει στην ροή της κουβέντας μας.
- Πολλοί θεωρούν θέμα ταμπού και δημιουργία πιθανού προβλήματος στην ψυχολογία του παιδιού τον θηλασμό μετά από κάποιους μήνες.., αν δεν έχεις τέτοιες ανησυχίες τότε sorry εγώ σε "διάβασα" λάθος...
- Ο.Κ. ο.κ., με "διάβασες" σωστά... λέγε τι εννοείς. Και στο δικό μου μυαλό είναι αλήθεια πως μου φαίνεται κάπως, η εικόνα μιας μητέρας να θηλάζει το τεσσάρων χρονών αγόρι της...
- Ακριβώς αυτό εννοώ! Μας έχουν μεταλλάξει στις γενιές του μπιμπερό. Σε ενοχλεί η εικόνα ενός τετράχρονου να θηλάζει, όμως δε θα σε ξένιζε ιδιαίτερα να έβλεπες ένα αγόρι τεσσάρων χρονών να του δίνουν με μπιμπερό το βραδινό του γάλα, που είναι και αγελαδινό ή κατσικίσιο, πάντως όχι ανθρώπινο. Σε πληροφορώ, ότι είναι πρακτική πολλών γονιών προκειμένου να μην κόψουν το γάλα τα θρεφτάρια τους. Αυτό λοιπόν προσπάθησα να σου περιγράψω πριν. Οι απόψεις περί του τι είναι πρέπον και τι όχι, είναι σχετικές και αλλάζουν. Η δική μου συμπεριφορά που την έχεις ζήσει και από ότι μου λες την χαίρεσαι, με τα παιχνίδια, τα πειράγματα και τις ατέλειωτες αγκαλιές στα μικρά μου, φαντάζει ακόμα και σήμερα παράξενη για κάποιους. Είμαι σίγουρος ότι πριν από κάποια χρόνια θα ήταν μέχρι και παρεξηγήσιμη. Θα σου διηγηθώ μια πραγματική ιστορία. Μια κυρία από το Ρέθυμνο είχε εκμυστηρευτεί σε φίλο μου την τραγικότερη και μαζί ομορφότερη παιδική της ανάμνηση. Ήταν όταν, ως παιδί, είχε ένα τροχαίο ατύχημα. Τότε, παρόλο τον πόνο και τον φόβο ήταν ταυτόχρονα ευτυχισμένη. Πρώτη φορά στα έξι της χρόνια ο πατέρας της, της χάιδευε το κεφάλι, ενώ την μετέφεραν στο νοσοκομείο. Ο φόβος για την ζωή της κόρης του, γκρέμισε τα ταμπού και του επέτρεψε να την χαϊδέψει στο κεφάλι!
- Πω! ρε συ... ανατρίχιασα!
- Οι καιροί αλλάζουν φίλε. Αν ξαναβρούμε το αυτονόητο, αν δηλαδή επιτρέψουμε στην φύση να κάνει την δουλειά της, χωρίς ανούσιες ψευτοηθικές παρεμβάσεις τότε μόνο να κερδίσουμε έχουμε... Καταντήσαμε από εκεί που οι γυναίκες ήταν άνθρωποι δεύτερης διαλογής, τώρα να έχουν μεταμορφωθεί σε σύγχρονες αμαζόνες. Ξέρεις πως πήρανε το όνομά τους οι αμαζόνες;
- Όχι, αλλά κάτι μου λέει ότι θα το μάθω τώρα...
- Χα, χα, χα.. χιουμορίστα. Αν δεν θέλεις δεν σου λέω, και δεν σου ολοκληρώνω την ιστορία με το κοριτσάκι με το ατύχημα και τον πατέρα του, πριν από κάμποσες δεκαετίες στην Κρήτη... Προσποιούμαι ότι πειράχθηκα, όμως με γνωρίζει καλύτερα από τόσο ο φίλος μου, οπότε συνεχίζω ακάθεκτος:
- Λοιπόν, ο θρύλος θέλει τις αμαζόνες να παίρνουν το όνομά τους από τον ακρωτηριασμό του ένα τους μαστού για να μην τους επηρεάζει στην τοξοβολία. Δεν χρειάζεται να σου θυμίσω την ονομασία "μαζικός αδένας" για τον μαστό και έτσι "ά"-"μαζός" περιγράφει εκείνη που δεν έχει μαστό. Έκοβαν τον ένα τους μαστό και κρατούσαν τον άλλο για να θηλάζουν μόνον τα θήλεα βρέφη. Τουλάχιστον, εκείνες είχαν την προνοητικότητα να διασώζουν τον ένα τους μαστό. Η σημερινή Ελληνίδα "μητέρα", την εποχή του πολιτισμού των μπιμπερών, πολύ εύκολα αχρηστεύει και τους δύο της μαστούς, στερώντας από το μωρό της το δώρο της ζωής, το γάλα της.
- Τώρα, μου θύμισες τις φεμινίστριες που ενώ οι ίδιες εργάζονται και συμμετέχουν στην οικονομική ενίσχυση του νοικοκυριού, από την άλλη εξακολουθούν να θεωρούν δική τους υποχρέωση το καθάρισμα, την τακτοποίηση, το μαγείρεμα, την ανατροφή των παιδιών.. Διπλά "χωμένες" δηλαδή. Πως έλεγε η Μαίρη Παναγιωταρά, μια εργαζόμενη γυναίκα, μια καλή νοικοκυρά…
- Μόλις σου τελειώσω την διήγηση θα καταλάβεις ότι ακόμα και έτσι είναι "βελτιωμένη" η θέση τους. Σου θυμίζω ότι αναφέρομαι στην εποχή που τα αγόρια ήταν τα «παιδιά» και τα κορίτσια ήταν απλά ...κορίτσια.
- Όπως αυτό που έλεγε "έχω δύο παιδιά και ένα κορίτσι";
- Α! γειά σου... Μαζί με την κυρία, που στην ιστορία μας είναι ένα εξάχρονο κορίτσι, είχαν μεταφέρει στο νοσοκομείο από άλλο ατύχημα έναν νεαρό σε βαριά κατάσταση. Η μικρή μας λοιπόν θυμάται κάποιον από το προσωπικό του νοσοκομείου να σχολιάζει για τον βαριά τραυματισμένο νέο και την ίδια: "Ξάνοιξε μωρέ, το παιδί θα πεθάνει και "τούτο" εδώ θα ζήσει...". Τώρα, που έγινες και εσύ μπαμπάς θα κατανοήσεις πολλά από αυτά που τράβηξαν οι δικοί μας για να μας μεγαλώσουν. Μάθε από τα λάθη των προηγούμενων γενιών. Αν και δεν σε φοβάμαι. Ξέρω πόσο ουσιαστικά «προχό» είσαι. Ξέρω ότι βοηθάς στο σπίτι όσο και η γυναίκα σου.
 
- Άσε τα πολλά λόγια τώρα… Φτάσαμε και σε λίγο θα θαυμάσεις τον παίδαρό μου!
Και τον θαύμασα! Και αυτόν και την υπέροχη μητέρα του. Η σκέψη μου κυριολεκτικά αγαλλίασε στην εικόνα του πατέρα φίλου μου να αγκαλιάζει την θηλάζουσα γυναίκα του και να φιλά τον πανέμορφο γιό του στο κεφάλι! 




Να είστε όλοι καλά και τα παιδιά μας καλύτερα...       

31 σχόλια:

παρασκευη..η αλλιως pizizi είπε...

Θα συμφωνήσω σε όλα και κυρίως για το ότι αυτές οι σκόνες δεν θα έπρεπε να λέγονται γάλα! Ακόμα και τα γιαούρτια που πια περιέχουν σκόνη γάλα δεν επιτρέπονται να λεγονται γιαούρτια αλλά επιδόρπια γαλακτος.
Ουτε ηξερα το "μυθο" γυρω απο τις Αμαζόνες!..Τα περιεργα βλεμματα οταν θηλαζεις δεν τα ξεχναω, ουτε τα σχολια ειδικα στο Νίκο, θα τον θηλάζεις και φαντάρο?!..Μαμάκια θα τον κάνεις?..και άλλα πολλά!

Θα ήθελα να μας γράψετε κάποια στιγμή και για την κατανάλωση γάλακτος όταν πια μεγαλώσει ένα παιδί, συνεχεία διαβάζω ότι είμαστε τα μόνα θηλαστικά που πίνουμε γάλα, και μάλιστα από άλλα θηλαστικά.. έχω μπερδευτεί..

Christina V. είπε...

Υπέροχο και τόσο αληθινό! Είναι ευχής έργον ότι τα προηγούμενα χρόνια, πριν η άποψή σας αρχίσει να υιοθετείται από όλο και περισσότερους παιδιάτρους, κάποιες μαίες και κάποιες μανάδες υποστήριξαν σθεναρά τη διαδικασία του θηλασμού για να έχουμε την ευλογία και τη χαρά κι εμείς να θηλάσουμε τα παιδιά μας.

ada palandjian είπε...

Καταπληκτικός κι αληθινός, τόσο που θα σε ονομάζω 'φίλο' από δω και μπρος. Καλή χρονιά φίλε μου.

Ανώνυμος είπε...

'Ενα μεγάλο μπράβο!
Natasa

Unknown είπε...

Μπράβο! Και πολύ καλά γραμμένο..

Στέλιος Παπαβέντσης

Αφροδίτη Κλεινάκη είπε...

Προσκυνώ... Τί άλλο να πώ για τις απίστευτες αλήθειες που έχουν ειπωθεί;;;;;; Πόσο καλύτεροι άνθρωποι θα ήμασταν αν όλοι θήλαζαν τούλαχιστον 1 χρόνο... Εύχομαι να μην πιάσω το κατώτατο όριο της Ελλάδας αλλά να τα ξεπεράσω και τ 4 κατά πολύ... Αφήνομαι στην θέληση της μικρής μου, μετράμε 15 υπέροχους μήνες, όπως επίσης και στην μεγάλη με το χέρι ξανά γάλα μου...

Ανώνυμος είπε...

Just dr Varakis.....ε ναι λοιπον κ εμείς στους 14 μήνες κ ακόμη συνεχίζουμε...μετα απο αυτό που διαβασα(αν κ μουρμουριζα στο χρόνο απάνω να σταματήσω το θάλαμο) θα συνεχίσω μέχρι να έρθει το επόμενο πρώτα ο Θεός, όπου τότε αναγκάστηκα θα σταματήσω....πάντως καλό θα είναι όλες οι γυναίκες να γίνουμε οπαδοί του θλασμου

Ανώνυμος είπε...

Ειρήνη Μιχαλα

pediatre είπε...

Καλημέρα, σας ευχαριστώ για τα θερμά σχόλια!
Παρασκευή… ήμαστε όντως ίσως τα μόνα θηλαστικά που πίνουμε γάλα και μάλιστα σχεδόν για όλη μας την ζωή άλλου θηλαστικού, όμως έχουμε και άλλα πολλά μοναδικά στην διατροφή μας και στην ζωή μας (πχ μαγειρεύουμε). Δεν είμαι υπέρ των άκρων, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με την ανατροφή των παιδιών. Τα γαλακτοκομικά είναι μια καλή πηγή ασβεστίου, δεν είναι όμως η μοναδική, ενώ και το γάλα δεν είναι το μοναδικό γαλακτοκομικό προϊόν. Ένα παιδί με ισορροπημένη διατροφή είναι καλό να πίνει 1 με 2 ποτήρια γάλα την ημέρα, κάτι όμως που αναπληρώνεται μια χαρά και με πηγές όπως το τυρί, το γιαούρτι κλπ.
Χριστίνα… όταν διάβασα για να πιστοποιηθώ συνειδητοποίησα γιατί ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Έχεις δίκιο πως δεν αρκεί απλώς να δηλώνεις ότι είσαι υπέρμαχος του θηλασμού και στην πράξη χωρίς να ίσως να το συνειδητοποιείς να τον αντιμάχεσαι (είναι χειρότερο από το να δηλώνεις τουλάχιστον ξεκάθαρα ότι είσαι εναντίον του θηλασμού, οπότε και όσοι σε εμπιστεύονται να ξέρουν). Μακάρι όσο περισσότεροι επαγγελματίες υγείας να μπουν στην διαδικασία να ενημερωθούν.
Ada… καλή χρονιά και από εμένα φίλη μου, σε ευχαριστώ που με τιμάς με τον τίτλο του «φίλου»
Νατάσα… σε ευχαριστώ πολύ που μπήκες στον κόπο να μου γράψεις, να είσαι καλά!
Στέλιο… το σχόλιο για την πένα μου από εσένα έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί ξέρεις πόσο εκτιμώ τις γνώσεις και τα βιβλία σου. Σε ευχαριστώ πολύ
Αφροδίτη… όλοι εμείς οφείλουμε να προσκυνούμε στο μεγαλείο της μάνας που καταφέρνει να θηλάσει στην Ελλάδα του σήμερα. Μακάρι το αύριο να είναι φιλικότερο προς τον θηλασμό και στην χώρα μας. Καλή χρονιά
Ειρήνη… να είσαι καλά και σε ευχαριστώ που μου έκανες πολύ καλή επισήμανση για μελλοντική ανάρτηση: δεν έχεις κανέναν λόγο να σταματήσεις τον θηλασμό επειδή με το καλό θα μείνεις έγκυος. Μόνο σε ειδικές περιπτώσεις επαπειλούμενης κύησης σταματάμε τον θηλασμό, καθώς και άλλες δραστηριότητες..

Σοφία είπε...

Καλή χρονιά γιατρέ, εύχομαι όλες οι ευχές που δεχτήκατε για το νέο χρόνο να πραγματοποιηθούν.

Είμαι και εγώ μια νέα θηλάζουσα μητέρα, 10,5 μηνών :) , και το άρθρο σας αυτό μου δίνει δύναμη να συνεχίσω. Οι προκαταλήψεις που υπάρχουν στην Ελλάδα σχετικά με τον θηλασμό είναι τουλάχιστον αφελείς για να μην πω εξοργιστικές. Είναι ιδιαίτερα λυπηρό μάλιστα, το 2013 πλέον, να αναπαράγονται από νέες μητέρες απόψεις που θα ταίριαζαν περισσότερο σε περασμένες εποχές.

Αναφέρομαι συγκεκριμένα σε σχόλια που ακούω καθημερινά από νέες μητέρες φίλες και συναδέλφους, όπως "μέχρι πότε θα θηλάζεις; Φτάνει! Καλά για 1-2 άντε 3 μήνες, αλλά εσύ το παρακάνες!", ή "εγώ το βράδυ δεν πάω στο δωμάτιο του μωρού όσο κι αν κλαίει! Δε θα με κάνει αυτός ό,τι θέλει! Τον αφήνω εκεί να κλάψει και δεν του δίνω γάλα γιατί αλλιώς θα με εκμεταλλεύεται όπως σου κάνει εσένα ο δικός σου", ή "το γάλα σου είναι νερό πλέον δεν έχει τίποτα άλλο να προσφέρει στο παιδί" και άλλα τέτοια που με κάνουν να λυπάμαι και να απορώ.

Λυπάμαι και απορώ που υπάρχουν τόσες πολλές νέες μητέρες που όχι μόνο δεν έχουν φροντίσει να ενημερωθούν επαρκώς για το θηλασμό, αλλά και που κλείνουν τα αυτιά τους σε οποιαδήποτε άποψη διαφέρει από τη δική τους ή από αυτή που τους έχει επιβληθεί από τον περίγυρό τους και που εν πάση περιπτώση τους "έρχεται" πιο εύκολα. Γιατί κακά τα ψέμματα, είναι πολύ πιο εύκολο να δώσεις στο παιδί σου συμπληρώματα από ότι να το θηλάσεις.

Διάβασα ξανά και ξανά το σημείο που αναφέρετε το συμβάν στην παραλία με την κυρία που είπε αυτό το ανεκδιήγητο "σα δεν ντρέπεσαι". Όσες φορές και αν το διαβάσω με κάνει να ανατριχιάζω και μου φέρνει δάκρυα στα μάτια για την άγνοια και την υποκρισία του κόσμου! Δηλαδή όλες αυτές που φοράνε τα μαγιό-στρινγκ και κάνουν ηλιοθεραπεία γυμνόστηθες δεν προκαλούν, ενώ μια μητέρα που κάνει το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο, να θηλάσει το παιδί της, προκαλεί αηδία και απέχθεια;;; Αν και ακούγεται υπερβολικό το αηδία και απέχθεια δεν το γράφω τυχαία. Μου έχει συμβεί να δω και τα 2 στα μάτια περαστικών ενώ θήλαζα το μωρό μου σε δημόσιο χώρο και μάλιστα ενώ το έκανα με όσο μεγαλύτερη διακριτικότητα μπορούσα!
Μα πώς είναι δυνατόν κάτι τέτοιο; Πώς είναι δυνατόν να φαίνεται στα μάτια ορισμένων προκλητική μια μητέρα που θηλάζει;

Ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι όπως εσείς και η αγαπημένη μας παιδίατρος, που μας στηρίζετε και μας βοηθάτε (δεν αναφέρω το όνομά της γιατί δεν ξέρω αν θα το ήθελε η ίδια, αλλά είναι πιστοποιημένη σύμβουλος θηλασμού και βρίσκεται στο Ρέθυμνο.)

Κλείνω το μακροσκελέστατο σχόλιο με ένα αληθινό ευχαριστώ για τη συμπαράσταση, τη στήριξη και το κουράγιο που μας δίνετε με τα γραπτά σας.

αθανασια είπε...

πολυ ωραιο το κειμενο σας γιατρε,ολο νοημα και δυναμη για μας τις μελλουσες μαμαδες.Αυριο με το καλο ειναι η μερα πιθανης ημερομηνιας τοκετου της μπεμπας μου,αντε να δουμε θα μας κανει την τιμη.Εχω σκοπο να την θηλασω και θα το προσπαθησω πολυ, θελω να πιστευω.Ευχομαι ολα να πανε καλα.Καλη χρονια σας ευχομαι..

pediatre είπε...

Σοφία… καλησπέρα και καλή χρονιά και από εμένα. Να είσαι καλά και να θηλάζεις. Την ιστορία που διάβασες πολλές φορές μπορεί να στην περιγράψει κυριολεκτικά από πρώτο χέρι η αγαπημένη σου παιδίατρος και αγαπημένη μου φίλη (ελπίζω να την μετέφερα καλά στον γραπτό λόγο). Εύχομαι να καταφέρουμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης και την νοοτροπία του μπιμπερό. Το χρωστάμε στα παιδιά και τις μανάδες τους. Όσο για το ευχαριστώ, αυτό εγώ το χρωστώ σε εσένα για την ενθάρρυνση που μου δίνεις να συνεχίσω να γράφω, βρίσκοντας τον χρόνο να μου μεταφέρεις τα συναισθήματα που κατάφερα να σου κοινωνήσω. Να είσαι καλά και να χαίρεσαι την οικογένεια σου.

Αθανασία… ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ!! Μακάρι όλα να πάνε καλά και να βρεθείς σε περιβάλλον υποστηρικτικό για το θηλασμό. Είμαι στην διάθεσή σου αν μπορώ να βοηθήσω. Καλή χρονιά για εσένα και την οικογένεια σου..

Unknown είπε...

Ο θηλασμος δεν ειναι αποφαση,ειναι σταση ζωης.Ενα μεγαλο μπραβο σε ολους τους ηρωες που στηριζουν πρακτικα η' εστω και θεωρητικα το θηλασμο,ο οποιος εξακολουθει να αποτελλει θεμα ταμπου της κοινωνιας μας.Προσωπικα εχω δεχτει απιστευτο ψυχολογικο πολεμο εναντι της αποφασης μου να θηλασω αρχης γεννομενης της μαιας και ιατρου μου(απο ''δημοσια''κλινικη)εως και φιλων,συγγενων,παιδιατρων και καμια φορα και της ιδιας οικογενειας.Ο μικρος και εγω ομως...ξερουμε καλυτερα...20 μηνες τωρα και συνεχιζουμε!

Androniki είπε...

Πάρα πολύ ωραίο κείμενο! Απαντήσεις σε όλες τις απορίες, ακόμα και των πιο δύσπιστων.
Ο μικρός μου είναι 2,8 μηνών και θηλάζει πλέον μόνο βράδυ πριν τον ύπνο... Εδώ στην Θεσσαλονίκη έχουμε αρχίσει έναν ενημερωτικό αγώνα και νιώθω ότι κάτι πάει να γίνει, κυρίως το στόμα με στόμα λειτουργεί πολύ. Εχω φίλες που έλεγαν τα γνωστά περί ''φαντάρου'' και τώρα θηλάζουν φανατικά! Βέβαια η νοοτροπία είναι καλά ριζωμένη. Ενα περιστατικό: Τις προάλλες σε κεντρικό σημείο της πόλης, όπου προωθούσαμε τα ημερολόγια θηλασμού με φωτογραφίες 12 μαμάδων με τα παιδάκια τους, περνάνε 2 κυρίες γύρω στα 60 (!), η μια πάει να δει τις φωτογραφίες και η άλλη την τραβάει λέγοντας ''είναι γελοίο''!!! Σ'αυτά πλέον δεν θυμώνω, γελάω... Ας μιλάμε όσο πιο πολύ μπορούμε και θ'αλλάξουν τα πράγματα. Αλλωστε ο θηλασμός είναι μεταδοτικός!
Ανδρονίκη

pediatre είπε...

Γεωργία… ηρωίδα είσαι εσύ που μέσα από τόσο αντίξοες συνθήκες καταφέρνεις να θηλάσεις. Για εμένα ο θηλασμός, δεν είναι επιλογή αλλά "υποχρέωση" προς το παιδί που φέρνουμε στον κόσμο. Όμως, είμαι έξω από το χορό (μια που δεν μπορώ να θηλάσω) και πιθανά να κατηγορηθώ ότι για αυτό ξέρω πολλά τραγούδιά. Νιώθω πάντως υποχρέωση να υποστηρίξω όσο μπορώ τις ηρωίδες μανάδες που αποφασίζουν να πορευτούν στον δύσβατο δρόμο του θηλασμού… Ακόμα μια φορά σου δίνω ειλικρινά μπράβο για την προσπάθεια σου. Καλή δύναμη και καλή συνέχεια

Ανδρονίκη… Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά λόγια. Ο μικρός σου είναι «2,8» ή μήπως 28 μηνών; Αν είναι το πρώτο τότε προσπάθησε να πετάξεις το σκονόγαλο από το παράθυρο (από εκεί που μαντεύω ότι μπήκε γιατί «δεν είχες πολύ γάλα») και να αυξήσεις την παραγωγή σου… Ελπίζω όμως ότι είναι το δεύτερο μια που από τα υπόλοιπα που γράφεις συμπεραίνω ότι ανήκεις στους πορωμένους από τη Θεσσαλονίκη που πραγματικά κάνουν φανταστική δουλειά. Η καρδιά του θηλασμού αρχίζει να χτυπά και πάλι στην Ελλάδα, και μάλλον χτυπά πιο δυνατά εκεί! Κάνουμε και εμείς την προσπάθειά μας εδώ στην Κρήτη, και ελπίζουμε στην μεταδοτικότητα της ευλογίας που ακούει στο όνομα «θηλασμός». Καλή χρονιά!

Androniki είπε...

Ο μικρός μου είναι 2 ετών και 8 μηνών! 6 μήνες μόνο θηλασμό και δεν έχω ιδέα πως μοιάζουν τα σκονογάλατα... Του έδωσα κατσικίσιο αλλά επιμένει στο δικό μου κι εγώ άλλο που δεν θέλω φυσικά!!! Και να μην πιεί ποτέ άλλο γάλα δεν πειράζει, τρώει τυρί, γιαούρτι κλπ (κατσικίσιο).
Η αλήθεια είναι ότι είμαστε μια ομάδα που έχουμε πορωθεί και αν συντονιστούμε όλοι σίγουρα θα αλλάξουν πολλά. Ελπίζουμε να σας γνωρίσουμε κι από κοντά! Καλή χρονιά

pediatre είπε...

Androniki… κοντά έπεσα… Συγχαρητήρια λοιπόν για τον θηλασμό αλλά και για την προσπάθεια προώθησής του. Να είσαι καλά να χαίρεσαι την οικογένειά σου.
Υ.Γ. Είχα έρθει στην πρώτη συνέλευση του IBFAN και σίγουρα θα ξαναέρθω.

Σοφία είπε...

Συγχαρητήρια για το άρθρο σας!
Όσα περιγράφετε,είναι μια μικρή περίληψη της καθημερινότητας μιας θηλάζουσας μητέρας.Γιατί δεν ακούμε αρνητικά και γελοία σχόλια μόνο απο ξένους ανθρώπους,αλλά και απο εκείνους με τους οποιους υπάρχει η παραμικρή οικειότητα- συνήθως.Έχω ακούσει τα πάντα..πως λόγω θηλασμού το παιδί μου θα αργήσει να μιλήσει(εδω γελάμε!)/το γάλα μου δεν προσφέρει τίποτα,είναι σκέτο νερό/πως θα την κάνω μαμόθρεφτο/πως ΝΟΜΙΖΩ πως έχω γάλα-ενώ δεν έχω/και μην ξεχάσω το κλάσσικο "ΕΛΕΟΣ,τη θήλασες φτάνει πιά!!
Δεν κατάλαβα;Φτάνει;Για ποιόν φτάνει;;Και ποιός είναι αυτός που θα χωθεί ανάμεσα στη δυάδα και θα πει "αρκετά"..Δεν επιτρέπω σε κανέναν να μετρήσει τις ..γουλιές του παιδιού μου και να μου κάνει κουμάντο..Κι όσο για το "ΦΤΑΝΕΙ",ενα έχω να πώ..Οσα δεν φτάνει η αλεπού,τα κάνει κρεμαστάρια..
Τον άλλο μήνα κλείνουμε τρία χρόνια θήλασμου..Χρόνια μας πολλά χαχαχχαχαχαχχα

υγ..τώρα που το σκέφτομαι..τελευταία έχουν σταματήσει να ασχολούνται με τους ..αδένες μου..η το πήραν απόφαση πως το παιδί μου θα αποθηλάσει μόνο του..η απελπίστηκαν οι άνθρωποι,μάλλιασε η γλώσσα τους πια :)

pediatre είπε...

Σοφία… καλημέρα! Τι όμορφο σχόλιο για να ξεκινήσω την ημέρα μου. Σου γράφω αυτό που αυθόρμητα μου ήρθε στο μυαλό: «Μη μασάς… Μπράβο!»
Να είσαι καλά και εσύ και η μικρή σου. Καλούς θηλασμούς…

Ανώνυμος είπε...

όχι τυχαία στην αγγλική γλώσσα το σκονόγαλο λέγεται formula..
Εχω κάνει αυτή τη συζήτηση με μανάδες που κατάφεραν να θηλάσουν με χίλια βάσανα και αποφασίζουν να απογαλακτίσουν για λόγους πολιτιστικούς στους έξι ή εννιά μήνες. Κρίμα πραγματικά. Θέλω να πιστεύω ότι και αυτό σιγά σιγά θα αλλάξει μια και ο θηλασμός έχει αρχίσει να έχει 'ρεύμα' και πάλι.
Κλεοπάτρα Π

pediatre είπε...

Μακάρι, Κλεοπάτρα. Μακάρι!

Ανώνυμος είπε...

Υπέροχο άρθρο! Θήλασα και τα δύο μου παιδιά για 2 χρόνια σχεδόν και σε κάθε μου επαφή με νέες μανούλες προσπαθώ να τους μεταφέρω αυτό το τόσο σημαντικό "έργο" που πρέπει και χρωστάμε στα παιδιά μας να κάνουμε. Νομίζω πως το πιο σημαντικό είναι να έχουμε αποφασίσει πριν την γέννηση του παιδιού μας πως θα θηλάσουμε 2 χρόνια. Μπορεί να φαίνεται μεγάλο διάστημα αλλά αν έχεις αυτό στο μυαλό σου δεν "ακούς" όλα αυτά που σου λένε οι γύρω σου και έχεις αυτό σαν στόχο. Εμένα με βοήθησε πολύ αυτό και σε κάθε σχόλιο τους απαντούσα..."μέχρι τα 2 χρόνια έχω ακόμα καιρό!!!"
Φωτεινή Π.

Ανώνυμος είπε...

καλημέρα !! μου άρεσε πολύ το άρθρο σας αυτό και το διάβασα σε κάποιον που με " πρίζει " να σταματήσω το θηλασμό της 15 μηνών κόρης μου . Τέτοια γραφτά μας δίνουν τη δύναμη να συνεχίζουμε αυτό το υπέροχο ταξίδι που έχουμε ξεκινήσει με το μωράκι μας !! Παρακαλώ θα ήθελα να ρωτήσω μήπως γνωρίζετε κάποιον - α παιδίατρο που να υποστηρίζει έτσι το θηλασμό , στο Ηράκλειο Κρήτης ?
Μαίρη Τ. Πάτρα

pediatre είπε...

Σας ευχαριστώ πολύ για τα σχόλια. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για εμένα από να μπορώ να βοηθώ και να συμβάλω στην καλή υγεία των παιδιών και ο θηλασμός αν μη τι άλλο είναι από τις πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.. Μακάρι να καταφέρουμε και το περιβάλλον να γίνει πιο υποστηριχτικό ώστε να τα καταφέρουν οι μαμάδες και τα παιδιά.
Από όσο ξέρω στο Ηράκλειο υπάρχει παιδίατρος σύμβουλος μητρικού θηλασμού, η Λίνα η Στεφανάκη, όμως είναι επιμελήτρια στο Βενιζέλειο Νοσοκομείο (δεν ιδιωτεύει!). Αυτό προς το παρόν, γιατί αισιοδοξώ ότι σύντομα θα γίνουν και άλλοι συνάδελφοι πιστοποιημένοι σύμβουλοι.
Καλούς θηλασμούς.

Άννα Σκεύη είπε...

γεια σας γιατρέ συγχαρητήρια για το υπέροχο άρθρο,μας δίνετε δύναμη να συνεχίσουμε εκεί που όλοι οι γύρω μας αποθαρρύνουν !θα έπρεπε όλοι οι παιδίατροι αλλάκαι οι γυναικολόγοι να ενημερώμουν και να στηρίζουν τις νέες μανούλες να θηλάζουν τα παιδιά τους και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα ,το πόσο το καθορίζει το παιδί με τη μαμά ,γιατί πραγματικά δεν υπάρχει πιο μαγική στιγμή από τησ τιγμή που το παιδί ανοίγει το στόμα του να θηλάσει από τον κόρφο σου!!!!!!!κι εγώ ενημερώθηκα από το διαδίκτυο για τα οφέλη του θηλασμού και φυσικά συνεχίζουμε ακάθεκτοι κλείνοντας τα αυτιά !!!στου κωφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα λέει ο λαός ,γιατί κάθε μέρα οι <>γύρω μου που είναι ειδήμονες και στο θέμα του θηλασμού φυσικά κι ας μην έχουν παιδιά ή έχουν δώσει στα δικά τους παιδιά γάλα σκόνη με βομβαρδίζουν με τις γνωστές ερωτήσεις!!ας είναι ,εγώ μόνο ξέρω τη χαρά που παίρνω βλέποντας το αστεράκι μου να θηλάζει!!!!!!!!!!να είστε καλά γιατρέ ,συνεχίστε την καλή δουλειά και σας ευχαριστούμε!!!!!!!!

pediatre είπε...

Άννα… σε ευχαριστώ για το σχόλιο. Κράτα όσο μπορείς. Ο πολιτισμός του μπιμπερό που μας έχουν επιβάλλει, το μόνο που δεν βάζει σε προτεραιότητα είναι το καλό του παιδιού και της μητέρας του. Εμπιστεύσου το ένστικτό σου και πρόσφερε υγεία και ευτυχία στο παιδί σου. Καλούς θηλασμούς.

΄Αννα Α. είπε...

Καλησπέρα!Θα ήθελα να μοιραστω κατι που με απασχολει και εαν μπορειτε γιατρε να μου πειτε τη γνωμη σας.ειμαι 24 χρονων και εχω μια κορη 2,5 χρονων και μια μπεμπουλα 4 μηνων. την πρωτη τη θηλασα 8 μηνες (με πολυ κοπο αλλα μεγαλη θεληση) και την δευτερη τη θηλαζω αλλα αντιμετωπιζω παλι το ιδιο προβλημα.το στηθος μου ποναει αφορητα (κυριως η θηλη που ειναι ασχηματιστη) και ο πονος δεν καλυτερευει με τον καιρο.εχω δοκιμασει τα παντα απο κρεμες, αλοιφες κτλ. και η θεση του μωρου ειναι σωστη. τωρα θηλαζω με ψευδοθηλη και επισης νιωθω πως το μωρο δεν χορταινει.ειναι ανησυχη μετα το θηλασμο ενω θηλαζω πολυ ωρα.
ειμαι πορωμενη κι εγω με τον θηλασμο και δεν θα το βαλω κατω απλως μηπως εχετε καμια συμβουλη??εχω μιλησει με γιατρους, μαιες, συμβουλους θηλασμου αλλα δεν καταφερα να βρω λυση.
ευχαριστω

mika είπε...

Υπέροχο κείμενο και ποσο αληθινό! πολυ ευχαριστ να ακουγεται στην Ελλάδα μια τέτοια φωνή με επαινους στις θηλαζουσες. Όπως επισης μακάρι όλοι οι παιδίατροι να μαθαιναν απο εσας.. Ας ελπισουμε οτι χρονο με το χρόνο θα κερδίσει ο θηλασμός το σκονόγαλο.

Ανώνυμος είπε...

Χαίρομαι πολύ που διαβαςα αυτο το άρθρο καθώς και τα σχόλια. Ο γιος μου είναι 19 μηνών και θηλάζει ακόμα. Δεν θέλει άλλο γάλα, και όλοι οι ξένοι αλλά και κοντινοί μου άνθρωποι με κοιτάνε κάπως. Ευχαριστώ για την δύναμη που μου δώσατε να συνεχίσουμε μέχρι να απόθηλάσει μόνος του.

pediatre είπε...

Ευχαριστώ για τα καλά λόγια! Καλή συνέχεια με το θηλασμό και καλή δύναμη για να αντιμετωπίζεται όλη την προκατάληψη και την άγνοια..
Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού.

Ανώνυμος είπε...

Συγχαρητηρια γιατρε... ευχαριστουμε για την στηριξη ... κ εγω θηλαζω τον 5 μηνων γιο μου αν και ειναι ακομα νωρις εχω ακουσει τα παντα.. απο 3 μηνων με παροτρυνουν να σταματησω..μαμαδες που υηλασαν ελαχιστα η εδιναν σκονη.. ενα σωρο σχολια απ'το οτι θα τον κανω μαμοθρεφτο μεχρι πως το γαλα απο δω και περα αραιωνει και πως το παιδι χρειαζεται συμπληρωμα γιατι ειναι αδυνατιαρικο.. πολλες φορες εχω μπει στο τρυπακι να το σκεφτω κ να αναρωτιεμαι μηπως ολες αυτςς οι γυναικες εχουν δικιο ... ομως βρισκοντας αρθρα που υποστηριζουν το θηλασμο σε συνδυασμο με τη μαγεια του θηλασμου με κανει να κλεινω τα αυτια μου και συνεχιω ακαθεκτη εχοντας βεβαια κ την στηριξη του συΖυγου μου...